Knus verscholen in het groen ligt de JB Ranch. Het lieflijk ogende terrein was volgens Van den Bout dé splijtzwam in de relatie tussen zijn neven.
Knus verscholen in het groen ligt de JB Ranch. Het lieflijk ogende terrein was volgens Van den Bout dé splijtzwam in de relatie tussen zijn neven. Suzanne Heikoop

‘Samenwerken was extreem lastig, vooral voor neef Johan’

24 januari 2022 om 15:25 Achtergrond Moordzaak Johan de Waal

HARDINXVELD-GIESSENDAM Talloze malen pendelt Teus van den Bout in de jaren 2000 heen en weer tussen de boerderijen van Piet en Johan de Waal. De neef van de broers probeert te bemiddelen in de familievetes, iets wat maar moeizaam lukt. Aan de Tiendweg, aanpalend aan hun weilanden, liggen de twee nu op vijftien meter van elkaar begraven. Tijdens een loopje door Boven-Hardinxveld vertelt Van den Bout over zijn relatie met de twee, de ingewikkelde familiebanden én de moord op neef Johan. In dit tweede en laatste deel wandelen we over de JB Ranch, naar de boerderij en eindigen we bij het Kanaal van Steenenhoek.

door Alex Monster

We verlaten de begraafplaats en lopen over de Tiendweg in de richting van de Koningin Wilhelminalaan. We stoppen bij een hek dat toegang geeft tot de ‘JB Ranch’. Op het terrein staat het huis dat veel weg heeft van de eerder genoemde vakantiewoning. Knus verscholen in het groen. Het lieflijk ogende terrein was volgens Teus van den Bout echter dé splijtzwam in de relatie tussen zijn neven. ,,Johan en Piet erfden in 1996, na het overlijden van hun vader, de maatschap. Ze werden, zeg maar, gezamenlijk eigenaar van het bedrijf en alle gronden. De ‘ranch’ grensde aan de weilanden van de broers, maar was het eigendom van iemand anders. De eigenaar besloot de grond op een gegeven moment te verkopen. Piet toonde interesse. Hij wilde het geheel in de maatschap stoppen. Hij deed zelfs een bod, dat aanvankelijk geaccepteerd werd. Vlak voordat de koop rond werd gemaakt, deed Johan ook een bod op de grond. Op persoonlijke titel bood hij meer dan Piet. De eigenaar besloot -heel logisch- met Johan in zee te gaan. Johan bouwde de woning met machines uit de maatschap, maar zijn broer kreeg geen belang in het optrekje. Vanaf dat moment was het oorlog tussen mijn neven. Piet was zó boos.”

Johan scheidt uiteindelijk van zijn vrouw. Van den Bout: ,,Zijn ex-vrouw betrok de vakantiewoning. Het huis en de bijhorende grond werden ook haar eigendom. Het bord JB Ranch verrees in de tuin van het ‘buitenverblijf’ en verwees naar haar voor- en achternaam. Na het overlijden van zijn ex-vrouw erfde haar familie de ‘ranch’.”

DE BOERDERIJ De ranch laten we achter ons. We lopen de Tiendweg uit en slaan rechtsaf, de Koningin Wilhelminalaan in. Aan het einde van de weg, vlak voordat je Boven-Hardinxveld verlaat, ligt het toenmalige boerenbedrijf van Piet en Johan. Als je met je neus naar het bedrijf toestaat, boerde Piet links en Johan rechts. Teus vertelt op die plek hoe de twee broers in 1995 volgens hem tot elkaar veroordeeld worden. ,,In de tijd dat hij nog leefde, bepaalde vader hoe het bedrijf gerund werd. Hij sloeg met de vuist op tafel en zei: ‘zo gaan we het doen’. Hij besliste ook dat Piet en Johan gezamenlijk de maatschap erfden. Daar hadden de twee niets over te zeggen. Een ding hadden mijn neven wel gemeen: hard werken stond bij beiden hoog in het vaandel.

Verder waren Piet en Johan twee totaal verschillende types. Zowel fysiek als karakterologisch. Ze dachten ook heel anders over het runnen van het bedrijf.” De neef geeft een les boeren voor beginners. ,,Luister. Je hebt machineboeren en veeboeren. Johan was meer van de tractoren en de machines. Hij liet zich vaak als loonwerker inhuren, bijvoorbeeld bij de aanleg van de Betuweroute. Johan was wereldwijs. Piet was meer de koeienman en was vaker op het land bezig, met het vee. Hij had veel meer boerenwijsheid.

Het probleem was dat mijn neven zoveel baas waren vanuit zichzelf. Ze hadden een harde kop. Samenwerken was extreem lastig, vooral voor Johan. Hij had ook nooit langdurig personeel in dienst. Alles moest gaan zoals hij het wilde.” De broers spannen verschillende gerechtelijke -en arbitrageprocedures aan, met als uiteindelijke doel om zakelijk van elkaar verlost te worden. De rechtszaken en zittingen verlopen moeizaam. Teus: ,,Maar vergis je niet hè. In het bedrijf ging heel veel geld om. Alleen de 60 hectare grond was in die tijd al 2,5 miljoen gulden waard.”

(Tekst gaat onder de foto verder)


Volgens Teus van den Bout zijn de dader of daders op een gegeven moment naar de aanlegsteiger bij het kanaal gegaan. ,,Het verzwaarde lichaam van Johan is toen in een bootje gelegd en een stuk richting Gorinchem in het kanaal gedumpt.” - Suzanne Heikoop

HET KANAAL De laatste stop maken we bij het Kanaal van Steenenhoek. Net buiten Boven-Hardinxveld, een paar honderd meter van het boerenbedrijf van de familie De Waal. In dit water is Johan uiteindelijk gedumpt én gevonden. Teus van den Bout draait een shaggie. Hij kijkt uit over het water en vertelt over de moord op zijn neef. ,,Ik weet niet wie Johan om het leven heeft gebracht. In het verleden had hij rare contacten, maar die had hij naar mijn weten al lang achter zich gelaten. Dat zijn longshots uit het verleden. Ik kan het weten, want ik maakte hem vijftien maanden lang dagelijks mee.”

,,Weet je. De dader of daders hebben wel een enorm risico genomen om een plan te maken om Johan iets aan te doen. Mijn neef was beresterk. Je moet meer meenemen dan een bedwelmend middel of zo. Het eerste deel van de moord is zo snel en slim uitgevoerd. Om 19.15 uur was de worsteling op Johans erf, om 19.45 uur kwam een familielid van zijn ex-vrouw bij de boerderij aan om Johan met een klus te helpen. Alles was toen al rustig. De dader of daders zijn op een gegeven moment naar de aanlegsteiger bij het kanaal gegaan. Het verzwaarde lichaam van Johan is toen in een bootje gelegd en een stuk richting Gorinchem in het kanaal gedumpt. Het is niet bekend wanneer dat precies was.”

De woorden stokken. Van den Bout loopt langzaam terug in de richting van zijn auto en zegt dan: ,,Door zijn leefwijze had Johan genoeg rafelrandjes opgelopen. Hij kon echt heel lastig zijn. Tegelijkertijd heb ik hem vaak zat zien huilen. Johan had gewoon liefde nodig. Als hij die wat vaker in zijn leven had gekregen, was het misschien nooit zo ver met hem gekomen.”

Naschrift: Teus van den Bout wilde niet herkenbaar op de foto.

Wil je contact hebben met Alex Monster, de schrijver van dit artikel? Mail dan naar a.monster@bdu.nl

Eerder in dit dossier publiceerden wij de volgende artikelen:

- De moord op Johan de Waal: de moeilijke keuzes van de redactie

- Kijk item Johan de Waal in Opsporing Verzocht terug

- Gemengde gevoelens bij mobiel media lab De Waal

- Zaak De Waal: wie heeft informatie over de verzwaringsmaterialen?

- Moord weer in Opsporing Verzocht

- Rechercheteam: ‘Daders wisten lokaal goed de weg’

- Hoe de recherche het hoofd breekt over ‘help Johan, help’

- ‘Johan de Waal met kruiwagen en al gedumpt’

- ‘Energie bij rechercheteam Johan de Waal’

- De poldercowboys De Waal waren altijd een beetje anders

- Ina is bij toeval ‘oorgetuige’ in de zaak van Johan de Waal

- Moord op Johan de Waal zorgt voor ingewikkelde dilemma’s bij Sander Ris

- ‘Johan kon niet zonder mijn nichtje’

- Advocaat Joost Loevendie blikt terug op ‘heel lelijke zaak’

- Een koepel over de boerderij van Johan de Waal

- Eerste tips in moordzaak Johan de Waal

- ‘Johan was een engerd, je mocht niet anders over hem denken’

- Nog geen tips in zaak Johan de Waal

- ‘Johan kon moeilijk zijn, maar voor dieren, kinderen en vrienden deed hij alles’

- Oud-burgemeester Wiebosch-Steeman: ‘Het dorp weet wie Johan de Waal vermoord heeft’

- De moord op Boven-Hardinxvelder Johan de Waal: een zaak die niet loslaat

- Recherche zoekt nieuwe informatie in moordzaak Johan de Waal

Maandag 31 januari online: een gesprek met Esther van Neerbos van Signi Zoekhonden. Zij vertelt hoe haar zoekhonden in 2012 een sterke lijkengeur roken rond het Kanaal van Steenenhoek. 

Tips of informatie?
Politie en Openbaar Ministerie zijn er alles aan gelegen om deze zaak alsnog op te lossen. Heb je informatie of tips die het verschil kunnen maken? Bel dan 0900-8844 en vraag naar het Cold Case Team van de politie in Rotterdam. Of scan de QR-code die leidt naar naar het tipformulier op politie.nl. Voor de gouden tip in deze zaak is nog steeds een beloning van 10.000 euro beschikbaar.

advertentie
advertentie