Woensdag 20 maart stemmen voor het waterschap en de provinciale staten.
Woensdag 20 maart stemmen voor het waterschap en de provinciale staten. M. Michielsen

Water steeds belangrijker

18 maart 2019 om 07:46 lokaal

H'VELD-G'DAM Meest gehoord: Het waterschap vind ik belangrijk, maar waterschapsverkiezingen onzinnig. En toch ligt de stempas op de deurmat. 20 maart kun je de democratie laten spreken. Nog niet de helft van de kiezers maakt er gebruik van. Linksom of rechtsom: Water wordt belangrijker.

De zon schijnt uitbundig op het Noordzeestrand in de laatste week van februari. De jassen gaan uit. Massaal gaan de toeristen en wandelaars op zoek naar een strandtent. Maar, die is er niet. Het seizoen begint pas met Pasen, de lente is veel te vroeg.

Het klimaat verandert. Steeds vaker wordt het te droog of te nat. 'Wen er maar aan', zeggen de deskundigen. 'Dat wisselende weer wordt het nieuwe normaal'. Op dezelfde dag melden de waterschappen dat het sproeiverbod, dat de boeren was opgelegd vanwege de voortdurende droogte, is opgeheven.

Nederland heeft een bijzondere band met het water. Ons gezonde kraanwater halen we op veel plaatsen nog gewoon uit de grond. De helft van ons land zou zonder dijken meters onder water staan en onze waterkennis is een groot exportproduct.

WATERSCHAP Nederland is het enige land in de wereld dat waterschapsverkiezingen kent. Een waterschap is een openbaar lichaam dat in een bepaalde regio in Nederland als taak heeft de waterhuishouding te regelen. Het gebied wordt deels bepaald door gemeente- of provinciegrenzen, maar vooral door stroomgebieden of afwateringsgebieden in een bepaalde regio. Zes waterschappen in Utrecht, Zuid- en Noord-Holland dragen de naam hoogheemraadschap in plaats van waterschap. Elk waterschap heeft een gekozen algemeen bestuur en een dagelijks bestuur, beide voorgezeten door een dijkgraaf of watergraaf (indien er geen belangrijke dijken binnen de waterschapsgrenzen liggen). Sinds vorig jaar zijn er 21 waterschappen in Nederland, in 1950 waren dat er nog ongeveer 2600.


TWEE BEDRIJVEN Een waterschap bestaat uit twee bedrijven, waarvoor apart belasting wordt geheven. De zorg voor droge voeten (1.4 miljard euro) en het zuiveren van afvalwater (1,3 miljard euro). Nederland is een internationaal georiënteerd land met belangrijke zeehavens en een strategische ligging aan de delta van grote Europese rivieren. En met een hoge bevolkingsdichtheid. Dat brengt welvaart. Er is ook een eeuwenoude keerzijde: Nederland ligt voor een belangrijk deel onder de zeespiegel. Zonder rivierdijken en zeeweringen zou ons land voor de helft onder water komen te staan. Amersfoort zou aan zee komen te liggen. Zonder gemalen zou het landschap te drassig zijn. Zonder zuivering loopt de volksgezondheid risico. Om dit te voorkomen zijn in Nederland waterschappen opgericht. Deze organisaties hebben als belangrijk kenmerk dat ze zelf belastingen mogen heffen. Het budget voor schoon oppervlaktewater, het zuiveren van ons afvalwater en de veiligheid van de dijken, mag niet worden besteed aan andere zaken.

SCHIJNWERPERS Het waterschap staat maar één keer in de vier jaar in de schijnwerpers en dan ook nog eens hooguit enkele weken vlak voor de verkiezingen van het algemeen bestuur. 'Laat het bestuur gewoon verantwoording afleggen aan het provincie bestuur, dat bespaart minimaal 20 miljoen euro aan de organisatie van de verkiezingen', klinkt het. Alle partijen zijn voor droge voeten, schoon water en duurzaamheid. Waarom zou je stemmen als er amper verschillen zijn? Daarnaast zijn er bij de 'democratische' verkiezingen kritische vragen te stellen. Een kwart van de zetels is bij voorbaat gereserveerd voor boeren, natuurorganisaties en het bedrijfsleven.

Het tegengeluid: lever een waterschap nooit uit aan de provincie. Het is een vak apart, een belangrijk specialisme. Een dijk heeft niet elk jaar groot onderhoud nodig, maar je moet wel alvast de reserves opbouwen om over 20 jaar een compleet nieuwe dijk aan te leggen. Met andere woorden: waterschappen moeten zich met de lange termijn bezighouden en dat is geen zaak voor de politiek die te veel over korte termijn zaken gaat. Daarnaast, met die zogenoemde geborgde, veelal agrarische, zetels is niks mis. Die mensen leven vaak van het water.

Waterschapstaken zijn te belangrijk om ze te laten concurreren met andere bestuurlijke kwesties. Opheffen levert volgens oud-minister Cees Veerman geen grote besparingen op, terwijl de eeuwenoude kennis en kunde van de waterschappen de nek wordt omgedraaid.
Feit is dat je woensdag 20 maart van je stemrecht gebruik kunt maken. Met het veranderende klimaat en de stijgende zeespiegel is het helemaal geen gek idee om iets meer interesse voor de waterschappen te hebben. Het nieuwe normaal gaat er voor zorgen dat we ze hard nodig hebben. Een half uurtje googlen op waterschapsverkiezingen, de stemwijzer invullen en je zult zien dat het toch mogelijk is om iets te sturen. Steun je de lokale waterpartij, of kies je toch voor de grote partij met de Haagse connectie?

2.7 Miljard. Het is een enorm bedrag, maar met de totale rijksuitgaven van pakweg 250 miljard is het een druppel op de gloeiende plaat. Dagelijks horen en lezen we van overstromingen in deltagebieden ergens in de wereld met veel doden en gewonden. Nederland is ook zo'n gevoelig gebied. De afgelopen 65 jaar hebben we geen slachtoffers gehad als gevolg van overstromingen. Mede door de inzet van de waterschappen.

WATERSCHAP Nederland is het enige land in de wereld dat waterschapsverkiezingen kent. Een waterschap is een openbaar lichaam dat in een bepaalde regio in Nederland als taak heeft de waterhuishouding te regelen. Het gebied wordt deels bepaald door gemeente- of provinciegrenzen, maar vooral door stroomgebieden of afwateringsgebieden in een bepaalde regio. Zes waterschappen in Utrecht, Zuid- en Noord-Holland dragen de naam hoogheemraadschap in plaats van waterschap. Elk waterschap heeft een gekozen algemeen bestuur en een dagelijks bestuur, beide voorgezeten door een dijkgraaf of watergraaf (indien er geen belangrijke dijken binnen de waterschapsgrenzen liggen). Sinds vorig jaar zijn er 21 waterschappen in Nederland, in 1950 waren dat er nog ongeveer 2600.

 

 

 

Woensdag 20 maart stemmen voor het waterschap en de provinciale staten.
Altijd schoon drinkwater, we weten niet beter.
Woensdag 20 maart stemmen voor het waterschap en de provinciale staten.
advertentie
advertentie