Van Wob naar Woo per 1 mei 2022

Recent is een belangrijke wet aangenomen door de Eerste Kamer. Het gaat om de Wet open overheid (Woo). Deze wet gaat over openbaarheid van stukken van overheden. Op dit moment kennen we daarvoor de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Met enige regelmaat is in de krant te lezen over zogenaamde ‘Wob-verzoeken’ die worden ingediend. ‘Wobben’ is inmiddels haast een werkwoord geworden, waarmee gedoeld wordt op het opvragen van informatie bij overheden.

Om transparantie te bevorderen, is in 2016 het wetsvoorstel Woo aangenomen. Zodra de Woo in werking treedt, vervalt de Wob. De verwachte inwerkingtreding zal 1 juni 2022 zijn. Het wordt daarom tijd om de Woo eens onder de loep te nemen.

ALGEMEEN RECHT Artikel 1 van de Woo laat meteen het doel van de Woo zien: “Een ieder heeft recht op toegang tot publieke informatie zonder daartoe een belang te hoeven stellen (…).” Dit is een behoorlijke verscherping ten opzichte van de Wob.

De Wob gaat ervan uit dat informatie openbaar wordt zodra een verzoek is ingediend. Uit artikel 1 van de Woo blijkt duidelijk dat de Woo een andere route inslaat: iedereen heeft recht op toegang. Om dat verder kracht bij te zetten, staat in de Woo de verplichting tot actieve openbaarmaking van overheidsinformatie. Oftewel: sommige informatie moet gedeeld worden zonder dat daar een specifiek verzoek voor is ingediend. Welke informatie dat betreft, benoem ik in een uitgebreidere blog op onze website.

De reikwijdte van de Woo is breder dan de reikwijdte van de Wob. De Wob geeft in artikel 1a aan op welke bestuursorganen de wet van toepassing is. In artikel 2.2 van de Woo staat dat de wet van toepassing is op bestuursorganen én op andere overheidsinstanties, zoals de Kamers, de verenigde vergadering van de Staten-Generaal, de Algemene Rekenkamer en de Nationale Ombudsman. 

In artikel 2.3 staan regels voor de openbaarheid van gegevens in de semi-publieke sector. Valt informatie niet onder een van de actief openbaar te maken categorieën, dan kan een verzoek om informatie worden ingediend, net zoals het huidige systeem onder de Wob. Aan de inhoudelijke beoordeling verandert weinig. De weigeringsgronden voor openbaarmaking zijn nagenoeg hetzelfde gebleven, zowel de absolute als de relatieve weigeringsgronden.

In de reeds genoemde blog op de website van BVD advocaten benoemd ik nog twee andere opmerkelijke verschuivingen. Al met al gaat er met name voor (semi-) overheidsinstanties het een en ander veranderen als het gaat om de informatievoorziening. Vanaf 1 juni 2022 dienen we geen Wob-verzoeken meer in en gaan we ‘Woo-en’ in plaats van ‘Wobben’. Klinkt toch minder goed.

Lees ook: bvd-advocaten.nl/woo

mr. Nellieke Oudijn