'Nederland is mooi, je moet 't alleen willen zien'

H'VELD-G'DAM In een serie van tien verhalen deinen we mee op evenveel veerponten. Over de Neder-Rijn, de Lek, de Linge, de Waal en de Merwede. De stroming voert ons van oost naar west, naar de overkant en terug. Aan het woord is de schipper: over zijn vak, de wal en het schip. Ieder verhaal heeft twee kanten: de overkant en onze kant.

Veer Gorinchem – Werkendam - Hardinxveld Schipper Jan van Kooten (55) aan het woord:

Wat is er bijzonder aan dit veer?

,,Bijzonder aan deze boot, de Gorinchem X, is dat het ook een calamiteitenboot is, een blusboot met een waterkanon. Hij wordt ook ingezet als mensen in nood zijn. Als schipper heb ik niet alleen mijn vaarbewijzen, maar neem ik ook deel aan bedrijfshulpverlening-trainingen en brandweeroefeningen. In het geval van een brand komt er wel echt brandweer aan boord. Ik zorg dan voor het manoeuvreren. Een voorbeeld is de grote brand op een passagiersschip in Hardinxveld, een aantal jaren geleden. Daar hebben we toen uren naast gelegen om te blussen.''

En aan je vak?

,,Water zit bij mij in de genen. Alleen schippers kennen dat gevoel. Ik zit sinds mijn vijftiende in de scheepvaart. Ik ben kapitein geweest en heb op een binnenvaarttanker door heel Nederland gevaren. Ik heb ook nog in- en verkoop gedaan op een bunkersteiger, toen ik schoolgaande kinderen kreeg. Varen bleef altijd trekken. Nu ben ik allround afloskapitein bij Riveer. Ik heb vaste klanten en scholieren die tien keer per week overvaren, maar ook dagjesmensen en trotse opa's en oma's die met hun kleinkinderen op pad gaan. Die mogen bij mij altijd even in de stuurstoel zitten. Ook leuk zijn de pratende vrouwen die zo zitten te beppen dat ze hun halte missen. Er is ook een categorie mensen die gewoon aan boord gaat zitten zonder te weten waar ze naartoe gaan.

We worden betaald om met snelle boten te spelen. Varen tijdens een storm is voor ons schippers geweldig en afwisselend. Je moet alleen wel weten waar je mee bezig bent, ook met golven. Improviseren hoort daarbij, als je je maar kunt verantwoorden. Soms weten mensen niet wat er gebeurt en lijkt het er onstuimig aan toe te gaan. Maar we weten wat we doen, er gebeurt niks. Wij willen 's avonds ook gewoon naar huis en aan ons prakkie zitten. En wordt het te gek, dan hebben we altijd nog een radar en zelfs een satellietverbinding aan boord. Dat is overigens wel leuk, daarmee zie je alle informatie en namen van de schepen om je heen.

Ik geniet van de variatie op de Waal en de Merwede, de drukste rivier van Europa. Alles komt hier samen. Iets verderop zie je de splitsing richting Rotterdam en richting Antwerpen. En natuurlijk hebben we 's morgens altijd weer die mooie zonsopgang, een glad riviertje, het kasteel, het molentje in Gorinchem en 's avonds de mooie zonsondergang. Op die momenten denk ik: Nederland is mooi. Je moet 't alleen wel willen zien.''

Waarom moeten mensen juist dit veer nemen?

,,Iedereen maakt hier gebruik van. Scholieren, werkvolk, mensen die de drukke A27 willen vermijden en voor het 'rondje pontje' naar onder andere Slot Loevestein, de Biesbosch, de vesting Woudrichem, fort Vuren en Gorinchem met zijn terrasje, winkeltjes en zomerfeesten. Het spektakel van deze zomer is dat we ook op Zaltbommel varen. Met snelle boten is dat al een attractie op zich. Voor 10 euro kun je gebruik maken van alle pontjes. Er zijn hier zoveel fietsroutes. En met het grote bereik van de e-bikes van tegenwoordig blijven de mensen komen. Je wordt nog net niet ondersteboven gefietst.''