Nieuwe technologie op historische plek

DEIR ALLA/ H'VELD-G'DAM Eerste rang bij archeologische opgravingen in Jordanië. Hardinxvelder Erwin Kanters werd door het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) gevraagd om ter plekke 3Dscans te maken van de vondsten van hun onderzoeksteam. Hij was daar van 26 oktober tot en met 2 november.

door Suzanne Heikoop

,,Vroeger bouwden ze alles van gedroogde modder.", vertelt Kanters. ,,Doordat het verkruimelde en verging, stortten bouwwerken vaak in. Dat werd niet weggehaald, maar ze bouwden er gewoon overheen. Die lagen vormen een berg van materiaal, wat ze Tell noemen. Doordat er een lange periode is gebouwd op de Tell, zijn de lagen van enorme archeologische waarde."

Het Nederlandse team van projectleider Lucas Petit is, met hulp van lokale helpers, aangekomen op de laag van 2800 jaar oud. De plaats van Tell Damiyah in Deir Alla, ligt tussen drie forten, in de Jordaanvallei van de Dode Zee naar het Meer van Galilea. Erwin: ,,Het was een belangrijke handelspost voor karavanen van diverse landen. Alle vondsten werden daarom ook onderzocht met de XRF-scanner van Dennis Braekmans. Daarmee kan een analyse gemaakt worden van isotopen, wat een beeld geeft van de herkomst en de samenstelling van materiaal. Mijn 3D-scanner kan exacte afmetingen en doorsnede van een vondst bepalen. Deze data gecombineerd met de samenstellingsanalyse van Dennis levert een schat aan informatie op."

De resultaten van Kanters en Braekmans vergemakkelijken onderzoek enorm. ,,Iedere dag worden er in de hitte en het stof wel scherven, beeldjes of gewichten van weefgetouwen gevonden. Ook zijn er veel stoffelijke resten. De gescande data kan overal ter wereld onderzocht worden terwijl het voorwerp in de kluis ligt. We hebben ook twee dagen gescand in het museum van Salt. Op de Tell zelf vonden we een altaar. Daar lag het geraamte van een slang onder, die uiteraard gescand werd. Zou die slang geofferd zijn, of er gewoon onder gekropen? En gevonden beeldjes, zijn dat relikwieën, speelgoed of afgodsbeeldjes? Op zo'n afgraving gaan de vondsten echt leven. We proberen vragen te beantwoorden en dit over te brengen op de wereld buiten de Tell. Ik heb daarom ook 360 graden beelden van de omgeving geschoten en met behulp van de scans worden er animaties gemaakt."

De week in Jordanië was niet de meeste luxe, maar wel indrukwekkend voor Kanters. ,,We verbleven in een compound, een vierkant ringgebouw met een binnenplaats. De stroom viel wel eens uit, de leefruimten waren primitief en voor de maaltijden werden lokale mensen ingehuurd. Basic, maar heel lekker. Om op de Tell te kunnen scannen hadden we stroom nodig. Daarvoor huurden we in het dorp een aggregaat. Zonder vast tarief, dat ging gewoon met handjeklap en koffie na het sluiten van de deal. Ik heb echt genoten. De vriendelijke bevolking, de prachtige vondsten en de energie van het team. Ik kan niet wachten om komend voorjaar met hen naar Cyprus af te reizen."

Meer informatie over Erwins reis is te vinden op www.3dscan.solutions, www.rmo.nl en de facebookpagina van beide.