Hoe waardeert uw gemeente mantelzorgers?

H'VELD- G'DAM Van een presentje of een cadeaubon tot wel driehonderd euro cash: de opsteker die gemeenten aanbieden aan mantelzorgers loopt sterk uiteen. Daarnaast hebben zeker 42 gemeenten de zogeheten 'mantelzorgwaardering' helemaal afgeschaft, zo blijkt uit onderzoek van MantelzorgNL.

De organisatie bekeek hoe de gemeenten omgaan met deze opsteker voor mensen die mantelzorg verlenen. Wat bieden ze aan en hoe makkelijk is informatie over dit beleid vindbaar op hun site? Gemeenten hebben de wettelijke taak om mantelzorgers te 'waarderen en ondersteunen', maar mogen zelf bepalen hoe ze dit doen. Het overgrote deel geeft een geldbedrag of een cadeaubon. Een handjevol gemeenten geef een presentje in de vorm van een bloemetje, verwenpakket of klein cadeautje.

CADEAUBON Hardinxveld-Giessendam geeft een mantelzorgcompliment in de vorm van een cadeaubon van 100 euro. In de omliggende gemeenten gaat het om vergelijkbare mantelzorgcomplimenten. Ook in West Betuwe kunnen mantelzorgers een cadeaubon van 100 euro aanvragen, terwijl het in de gemeente Altena om 120 euro contant gaat.

Gorinchem geeft een mantelzorgcompliment van 100 euro. Voor het aanvragen van een mantelzorgcompliment in 2019 is de termijn overigens op 31 oktober gesloten. Vanaf najaar 2020 kan de mantelzorgwaardering weer worden aangevraagd.

OPVALLEND Landelijk gezien vallen de volgende cijfers op:Van de gemeenten die een geldbedrag geven, staat De Wolden met 300 euro bovenaan de lijst. Baarn en het Gelderse Overbetuwe volgen met 225 en 200 euro per mantelzorger.De verschillen zijn echter groot. Zo wordt in Weesp wordt slecht 15 euro cash aangeboden, in het Limburgse Eijsden-Margraten twee tientjes.Een groot deel van de gemeenten geeft een waardebon. Mantelzorgers op Goeree-Overflakkee en Westerwolde (Groningen) kunnen met 200 euro de meest waardevolle cadeaubon verwachten.De gemeenten Oegstgeest en Zoeterwoude bieden een bosje bloemen aan.

ONDER DRUK Ruim veertig gemeenten lijken helemaal te zijn gestopt met de mantelzorgwaardering. Liesbeth Hoogendijk, bestuurder van MantelzorgNL, schrijft in een persbericht dat het 'in de gemeenten waar de individuele waardering nu is afgeschaft niet zo kan zijn dat geld - dat bedoeld is voor mantelzorgers – wordt gebruikt voor geheel andere doeleinden. Sommige gemeenten die de waardering hebben afgeschaft gebruiken het vrijgekomen geld voor ondersteuning van mantelzorgers, maar vaak is het ook moeilijk te achterhalen voor welke doeleinden het is ingezet.'

4,4 MILJOEN NEDERLANDERS Volgens de meest recente cijfers van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) geven circa 4,4 miljoen Nederlanders mantelzorg. Daarvan voelt bijna negen procent zich 'zwaar belast'. Op zondag 10 november is het 'Dag van de Mantelzorg', waarop de meeste gemeenten de mantelzorgwaardering uitgeven.

ONVINDBAAR Volgens MantelzorgNL is bij ruim een op de tien gemeenten  informatie over de waardering onvindbaar op de site. Vooral in Groningen en Friesland blijkt dit het geval. Mogelijk hebben zij wel een waardering voor mantelzorgers, maar via de website van de gemeente of van organisaties die zich bezighouden met mantelzorgondersteuning is daar geen informatie over te vinden. Een andere mogelijkheid is dat de waardering ook in deze gemeenten is afgeschaft, zonder dat online inzichtelijk is. 

Over het onderzoek

De onderzoekers hebben in de eerste twee weken van 2019 online gezocht naar de zogeheten 'individuele waardering' voor volwassen mantelzorgers in alle 355 gemeenten van Nederland. Daarbij is gekeken hoe de mantelzorgwaardering is vormgegeven, en hoe makkelijk informatie te vinden is over deze regeling.

In dit onderzoek is alleen gekeken naar de individuele waardering, omdat dit 'de meest directe en persoonlijke vorm van waarderen' is, zoals ook in de oorspronkelijke regeling van het mantelzorgcompliment. Collectieve vormen van waardering als groepsactiviteiten of dagjes uit zijn buiten beschouwing gelaten.