Column: Concurrentie- en relatiebedingen

In een tijd waarin het moeilijk is om aan personeel te komen, is het vervelend als werknemers hun dienstverband opzeggen. Nog vervelender wordt het als een vertrokken werknemer stevig gaat concurreren en/of klanten van de (voormalige) werkgever blijft bedienen.

Bij veel ondernemers leeft de gedachte dat concurrentie- en relatiebedingen tandeloze tijgers zijn. Rechters tonen inderdaad vaak begrip voor de wens van werknemers om door verandering van werkkring hun positie te verbeteren. Maar rechters hebben óók begrip voor bedrijfseconomische belangen van werkgevers. Het resultaat is een belangenafweging: de rechter beoordeelt of in de omstandigheden van het concrete geval het belang van de werkgever of juist het belang van de werknemer zwaarder dient te wegen.

Dat een dergelijke belangenafweging voor een werknemer vervelend kan uitpakken, blijkt uit recente rechtspraak. Een eigenaar van een bedrijf zou na de verkoop van het bedrijf als werknemer in dienst treden. Na verloop van tijd besluiten werkgever en werknemer toch uit elkaar te gaan. Vervolgens komt werkgever tot de ontdekking dat de vertrokken werknemer actief was in dezelfde branche, en spande een procedure aan. De Rechtbank veroordeelde de man tot betaling van een boete van maar liefst € 389.000,- vanwege overtreding van het concurrentiebeding, het relatiebeding en het geheimhoudingsbeding.

OMSTANDIGHEDEN Uiteraard betrof bovenstaande kwestie geen normaal geval. Maar toch kunnen ondernemers ervan leren dat een goed beding veel narigheid kan voorkómen. De man ging in hoger beroep bij het Gerechtshof en voerde aan dat in het concurrentiebeding niet stond vermeld in welk gebied hij niet mocht concurreren. Ook zou zijn voormalig werkgever maar weinig last hebben van zijn activiteiten. Zijn werkgever trad niet op tegen een collega die eveneens concurreerde. De man zelf verkeerde in geldnood, hij lag in scheiding, en zijn ouders en schoonvader waren ziek. Ook wees de werknemer erop dat een rechter de bevoegdheid heeft om een boete te matigen. Als klap op de vuurpijl nam hij het standpunt in dat hij had vertrouwd op het advies van een advocaat, met wie hij inmiddels tot een breuk was gekomen.

Dit alles kon het driekoppige Gerechtshof niet overtuigen: de boete van € 389.000,- was volgens het Gerechtshof terecht opgelegd. Het welbewust starten van een concurrerend bedrijf, het benaderen van relaties van de vorige werkkring, en hiermee doorgaan terwijl de Rechtbank had geoordeeld dat dit niet mocht, werd de man zwaar aangerekend.

BEDING Een goed concurrentie- of relatiebeding kan voor werkgevers een krachtig wapen zijn om bedrijfseconomische belangen te beschermen. Het omgekeerde geldt echter ook: een slecht beding maakt het optreden tegen narigheid vaak onmogelijk. Ook daarvan zijn duidelijke voorbeelden. Een verkeerde formulering of het verkeerd vastleggen van het beding kan zomaar leiden tot verval van het gehele beding. In mijn volgende column hoop ik u daarover bij te praten.

mr. Leendert Krijgsman