Bestuurdersaansprakelijkheid: ga niet te lang door

Veel ondernemingen worden getroffen door het coronavirus. Ondanks de steunpakketten van de overheid, vragen diverse ondernemers zich af of ze moeten doorgaan of dat ze beter kunnen stoppen.

Eerder dit jaar deed één van onze Gerechtshoven op dezelfde dag hierover twee interessante uitspraken. In beide kwesties ging het om een faillissement, en in beide kwesties vond de curator dat het bestuur van de onderneming aansprakelijk was voor de schuldenlast, omdat de ondernemers te lang waren doorgegaan. In één situatie oordeelde het Gerechtshof dat de bestuurder inderdaad aansprakelijk was. In het andere geval was dat niet het geval.

Het is dan interessant om te zien hoe het Gerechtshof tot deze uitspraken komt, maar allereerst merk ik op dat de faillissementen van de ondernemingen waren uitgesproken in 2012 en 2014. De uitspraken zijn van 2020. Met andere woorden: als u volgens de curator verkeerd handelt, kunnen jarenlange gerechtelijke procedures het gevolg zijn. Dit kan de ondernemer en diens eventuele huisgenoten natuurlijk veel stress bezorgen. Het is dus wel van belang om te weten wanneer u echt móet stoppen met uw onderneming. Voor u het weet, stelt de curator u persoonlijk aansprakelijk.

NIET AANSPRAKELIJK In de kwestie waarbij het Gerechtshof oordeelde dat het bestuur níet aansprakelijk was, had de onderneming onder de kostprijs ingeschreven op projecten. Als de onderneming het project zou krijgen, was vooraf dus bekend dat de kosten hoger zouden zijn dan de baten. Toch vond het Gerechtshof dat niet bezwaarlijk. Het gebeurde in de tijd van de economische crisis, waarin het moeilijk was voor een onderneming om te overleven. Uit de administratie bleek dat het bestuur de ontwikkelingen goed in de gaten hield, en dat telkens werd nagedacht over de vraag hoe het resultaat van het bedrijf verbeterd kon worden. De afwegingen van de bestuurder waren inzichtelijk vastgelegd. In hoop op betere tijden was de handelwijze van het bestuur aanvaardbaar, aldus het Gerechtshof.

WEL AANSPRAKELIJK In de andere kwestie waren de bestuurders in economisch slechte tijden doorgegaan met de onderneming, ook nadat de bank het krediet had opgezegd. De bestuurders gaven aan dat ze doorgegaan waren omdat ze zich verantwoordelijk voelden voor de aandeelhouders, de leveranciers, en het personeel. Dat klinkt fraai, maar het Gerechtshof keurde de handelwijze toch af. Na opzegging van het krediet hadden de bestuurders uit de cijfers van het bedrijf moeten afleiden dat de schuldeisers niet meer betaald zouden kunnen worden. De bestuurders hadden zich moeten realiseren dat de schuldeisers benadeeld zouden worden als het bedrijf dan toch voortgezet zou worden. Nu de bestuurders toch waren doorgegaan met de onderneming, houdt het Gerechtshof hen aansprakelijk.

Kortom: als uw onderneming in zwaar weer verkeert, hangt het zeer sterk van de feiten af of u uw onderneming mag voortzetten. Het kan zo zijn dat u juridisch gezien uw onderneming móet stoppen. Dat is natuurlijk een uitermate pijnlijk besluit, maar soms wel een heel verstandig besluit.

[mr. Leendert Krijgsman