Razzia raakt velen nog steeds

21 mei 2008 om 00:00 Nieuws

H’VELD-G’DAM - ,,Ik voelde de pijn en het verdriet van mijn vader”, vertelt Anja van der Starre over haar vader Bas van der Starre. Die werd op 16 mei 1944 samen met zo’n negenhonderd mannen opgepakt tijdens de grote Merwederazzia en te werk gesteld in Duitsland. ,,De overlevenden van de verschrikkingen in de Duitse kampen kwamen vaak als wrakken terug en vinden het nog steeds moeilijk om erover te praten.” Zo ook Job van der Linden uit Hardinxveld-Giessendam, meent Van der Starre. Van der Linden vertelt zijn verhaal wél op de DVD ‘Sprekende Beelden - getuigenverhalen over oorlogsmonumenten’ die het Nationaal Comité 4 en 5 mei dit voorjaar maakte. Op het schoolplein van de voormalige School met de Bijbel in Hardinxveld waar hij 64 jaar geleden zijn lot afwachtte, vertelt de Hardinxvelder op de dvd zijn relaas.

‘Lang had ik last van de pijn bij ons thuis’

Door Marjanne Dijkstra

Aanleiding voor de grote razzia waarbij alle mannen tussen de 18 en 25 jaar aan beide kanten van de Merwede werden opgepakt was de dood van de Giessendamse bakker Wouter Smit (57). Hij werd door een jonge landwachter zonder pardon neergeschoten toen hij niet hoorde dat die om zijn legitimatie vroeg. In de regio leidde dat tot nog meer onvrede over het steeds grimmiger wordende optreden van ‘foute’ Nederlanders. In reactie op de dood van Smit doodde een groep verzetsstrijders twee landwachters. De Duitse bezetter besloot toen tot een grote razzia waarbij honderden jonge mannen werden opgepakt.

De jongens werden verzameld in Sliedrecht en Hardinxveld en vervolgens afgevoerd naar kamp Amersfoort, dat diende als doorgangskamp naar Duitsland. Van de mannen die opgepakt waren, werden binnen een maand bijna driehonderd van hen weer vrijgelaten, vooral omdat zij werkten in sectoren die voor de Duitse bezetter zeer nuttig waren zoals scheepswerven en metaalbedrijven. De overige mannen werden te werk gesteld in Duitsland. Ruim 600 mannen vertrokken naar Duitsland en werden daar onder de meest erbarmelijke omstandigheden te werk gesteld. Ze leefden in tentjes van hardboard met stro op de grond en vaak maar een deken. Het toilet was vaak een gat in de grond en wassen gebeurde buiten. Ziektes als tuberculose en typhus waren een belangrijke doodsoorzaak naast bombardementen, ondervoeding en mishandeling. Zesentwintig van de jonge mannen overleefden het zware leven in de kampen niet.

Van der Starre heeft zelf veel baat gehad bij het opzetten van de site merwedegijzelaars.nl. ,,Ik heb lang last gehad van de gevoelens bij ons thuis. Contact met lotgenoten sterkte me. Door mijn reis naar Duitsland en het bezoek aan de mijn waar mijn vader heeft gewerkt heb ik het verleden een betere plaats kunnen geven. Vooral in de meimaand krijg ik veel reacties.” Meer informatie is te vinden op www.4en5mei.nl of www.merwedegijzelaars.nl.

advertentie
advertentie