Co de Jong beoefent eeuwenoude hobby

Wat mij boeit: met kralen breien

H'VELD-G'DAM - ,,Eerst zoek je een mooi patroon uit, dan begin je met rijgen, dan met breien en ieder kraaltje moet door de steek heen. Als je klaar bent met breien, span je de buidel op. Net zoals je vroeger gehaakte kleedjes opspande. Op het laatst bevestig je de buidel aan de beugel.''

Door Annika Both

Co de Jong breit ruim vijf jaar tasjes en portemonneetjes van kraaltjes. Het begon met twee zilveren beugeltjes van haar en haar moeder. ,,Ik ging toen naar Oosterhout op cursus om te leren hoe je zulke buideltjes kon maken. Er gingen wel meerdere vrouwen naar toe, maar ik denk dat ik een van de weinigen ben die er mee door is gegaan. Waarom ik het zo leuk vind? Ik vind eigenlijk alle handwerk wel leuk. Het gaat om het bezig zijn.'' Zo borduurde Co al eerder, beschilderde ze zijde en maakte ze Hardangerkleedjes.

Co haalt een aantal buidels van de muur, waar ze voor de sier ophangen. De dessins variëren van bloemstukken, vogeltjes, een hert, een vredesduif tot een landelijk tafereeltje. De laatste anderhalf jaar heeft ze niet meer gebreid door een gebroken schouder. De beweging was niet mogelijk. ,,Nu heb ik een prothese en zou ik het wel weer kunnen. Ik heb geoefend met borduren. Als ik de buidels zie, wil ik graag weer beginnen. Ik hoop het snel te gaan doen.'' Het kralen breien moet met vijf pennen en is dus een bezigheid die het nodige geduld behoeft. ,,Ik heb er een hoop gemaakt. Ongeveer vijftien of twintig, in ieder geval een heel stel. Als ik eenmaal ergens aan begin, ga ik door.''

Papegaaien

In het verleden ging Co naar de antiquair, op zoek naar fraaie beugels. ,,Hij had er een heleboel, maar die waren bijzonder duur. Toen heb ik voor hem een paar tasjes gebreid en zo een beugel bij elkaar gespaard. Daar was ik erg blij mee.'' Ze pakt een buidel op, met een beugel met een haak er aan. ,,Deze droegen ze vroeger aan de broek. De beugel dateert uit 1886. Dat kun je zien aan de versiering en de stempel van de maker binnenin.'' De buidel zelf is gemaakt van ontelbare kleine kraaltjes. Het is een gedetailleerd kunstwerk. Co's trots is een buidel met een zilveren beugel met papegaaien erop. ,,De beugel komt ongeveer uit 1700, toen zag je dat veel.''

De beugels zijn erg kostbaar. ,,Soms denk je: het wordt nu te gek. Maar ach, iedere hobby kost geld. Bovendien blijft een echt zilveren beugel het mooist. Als je zoveel uren in het breien hebt gestoken, wil je het goed afronden. Een mooie beugel is de kroon op al het werk wat je erin hebt zitten.'' Co probeerde eens haar buidels te verkopen. Het bleek geen goed idee. ,,Ik heb ze allemaal zelf gemaakt en kan kan er slecht afstand van doen.''

Eeuwenoud

Co toont een ander soort buidel, smal en langwerpig. ,,Dit noemen ze een kousenbeurs. Die hingen ze vroeger over de riem. Het wordt soms nog gebruikt bij een volksdansgroep.'' Ze herinnert zich een optocht in Schagen, waar oude volksdansgroepen aan meededen. Co keek haar ogen uit. ,,Die hadden allemaal zo'n tas met zilveren beugel. Ja, toen werd ik wel een beetje jaloers. Ik wilde zo graag de patronen daarvan hebben. Zelf maken is erg moeilijk, je kunt het niet zo op het oog doen.''

Het breien van de kralenbuidels is eeuwenoud. Er bestaan vele traditionele patronen die de status van de eigenaresse van de buidel uitbeeldden. ,,Ik houd me niet aan een bepaalde stijl. Ik doe wat ik mooi vind en wat ik bij de beugel vind passen.'' De beugels en de kralen zijn moeilijk te verkrijgen. Op internet en verschillende beurzen speurt Co naar haar materialen. ,,Het is een uitgestorven hobby.'' Lachend: ,,En ik ben zo gek om er mee door te gaan.''

Foto-onderschrift: Co de Jong met een aantal buidels uit haar verzameling.