Museum Koperen Knop toont de verhalen van serviesgoed

H'VELD-G'DAM - ,,Dit is mijn trots.'' Anneke de Jong glundert. Ze staat naast haar volledig uitgestalde thee- en ontbijtservies, uitgegeven ter ere van de geboorte van prinses Beatrix. Museum De Koperen Knop houdt tot en met 14 juni de tentoonstelling 'Servies met een verhaal'. ,,Het heeft jaren achterin een kast gestaan in een kamer waar wij nooit kwamen.''

Door Annika Both

Alweer twaalf jaar geleden krijgt De Jong een belletje van haar vader. Hij vraagt haar te komen en een wasmand mee te nemen. Eenmaal aangekomen bij het ouderlijk huis, krijgt De Jong de verrassing van haar leven. Haar vader heeft het oude Beatrix-servies, door haar moeder bijeen gespaard met stuivers en centen, tevoorschijn getoverd. Zonder enige omwegen 'stouwt' hij het serviesgoed in de wasmand en zet het achterin de auto. ,,Het is wonderbaarlijk dat het heel is gebleven, die reis van Buitendams naar het Kromme Gat'', lacht de Hardinxveldse.

Thuis zet ze het servies in een glazen vitrinekast. Het is voor het eerst dat de aardewerken bonbonschaaltjes, de eierdopjes, de jampot, de botervloot en melkkan met bekers als het ware tentoongesteld worden. ,,In de oorlogsjaren hebben mijn ouders het gebruikt, maar daarna is het achterin een kast beland, in een kamer waar wij nooit kwamen.'' Het is aan het serviesgoed te zien: doordat gebruikerssporen ontbreken is het nog steeds puntgaaf. Hoewel door haar moeder verzameld, is het servies de trots van haar vader. ,,Wanneer hij bij ons thuis kwam, liep hij eerst naar de vitrinelast toe. 'Kind, kind, dat ik nu eens van mijn servies kan genieten,' jubelde hij dan.'' Ze glimlacht. ,,Ik zie hem in mijn gedachten nog steeds staan.''

Enige jaren terug wordt de Jong wederom verrast, maar dan door haar kinderen. Ze krijgt het enige ontbrekende onderdeel van het thee- en ontbijservies cadeau. ,,Op een gegeven moment hintten ze steeds naar het servies. Toen ik naar de kast liep en het eens goed bekeek, ontdekte ik de kaasstolp. Ze hadden het gekocht in Vlaardingen en in de kast gezet, zonder dat ik het wist.''

Haar ogen stralen wanneer ze naar het servies kijkt. ,,Ik had wel eerder aangegeven, dat ik niets van thuis hoefde, behalve het servies.'' Lachend: ,,Nu het bij mij staat zeg ik: je mag alles meenemen, behalve mijn servies!'' De Hardinxveldse is er uiterst zuinig op. Ze herinnert zich uit haar jonge jaren dat het één keer per jaar werd opgepoetst tijdens een uitgebreide afwasbeurt. Ze hanteert dezelfde regelmaat, maar dan met een droge theedoek. De Jong koestert een grote hoop dat het servies in de familie blijft. ,,Ik zou het graag aan de volgende generatie doorgeven.''

Directeur van De Koperen Knop Alida de Jong-Ambachtsheer (geen familie) loopt door de witte expositieruimte. Op verschillende oude houten tafels staan de uiteenlopende serviezen tentoongesteld. Ze weet uitgebreid te vertellen over de meestal aardewerken, maar ook porseleinen, werken. Over het Chinees servies van mevrouw Frohwein met Nederlandse beschilderingen: ,,Veel mensen denken dat dit een roomkom is, maar het is eigenlijk een spoelkom. Theekopjes werden hierin verwarmd, om daarna volop van de thee te kunnen genieten.'' In de hal bij de receptie staat een driedelig kinderserviesje van de directeur zelf. ,,Het was een cadeautje voor mijn vijfde verjaardag. Anderhalve maand daarvoor was mijn broertje geboren en van de kraamhulp mocht ik niet binnen spelen, terwijl het van mijn moeder altijd wel mocht. Dus ik kreeg het servies als goedmakertje. We hebben er intensief mee gespeeld en vele 'theemomentjes' beleefd.'' Ze werpt een vertederende blik op het minuscule theepotje. ,,Vandaar is er ook weinig van over gebleven.''

Wie de expositie bezoekt ziet onder meer het servies van Arie van Wijngaarden dat een halve wereldreis maakte (van San Fransisco, via Manilla en Borneo, naar Rotterdam), servies van drie generaties, het servies Les Belles Dames van ontwerper Celinda Versluis en het twaalfdelig servies van Familie Cornelis (op een gedekte tafel in de voorkamer). De bijbehorende verhalen zijn kort opgetekend te lezen op bordjes. Voor meer informatie zie www.koperenknop.nl of bel 0184-611366.

Foto-onderschrift:

Anneke de Jong, met directeur Alida de Jong-Ambachtsheer, bij haar grote trots: het Beatrix-servies.