Historische rit door dorp van vroeger tijden

H'VELD-G'DAM - Pure nostalgie afgelopen zaterdag: in het kader van de Open Monumentendag reed de Historische Vereniging een ritje met een provinciebus uit de jaren '60 door Hardinxveld-Giessendam. Driemaal toerde de bus al kreunend en steunend door het dorp, onder bezieling van Teun Sluimer, die de reis van allerlei feitjes voorzag.

Door Annika Both

Met luid gebrom wordt de bus door chauffeur Hans van Velzen gestart. Plek van vertrek is de Stationsstraat. Sluimer vertelt dat dit station oorspronkelijk niet het 'Hardinxveld-Giessendam Centraal' was, maar pas later is geworden. Het huidige station was vroeger namelijk de halte Giessendam-Oudekerk, waar bewoners van Giessendam veelvuldig gebruik van maakten vanwege de gunstige ligging. Doordat het vorige 'Centraal', gelegen ter hoogte van voormalig tegenhandel Modern, niet in trek was, werd het al in 1927 opgeheven.

Bij het afslaan naar de Molenstraat, wijst Sluimer nog even op het huis aan Stationsstraat 4. Dat was de ambtswoning van toenmalige burgemeesters Bram Brinkman (1957-1980) en Arie Noordergraaf (1995-2006). ,,De Molenstraat ontleent zijn naam aan de korenmolen, die jarenlang als uitkijkpunt door de jongens van Scouting Lutine werd gebruikt. In de jaren '50 werd deze gesloopt. De doorgang naar de Peulenstraat bestond eerst niet. Door het slopen van de winkel van groenteboer Henk Bongen en de Boerenleenbank veranderde de driesprong in een viersprong.''

Verderop in de Damstraat, op de hoek van de Stationsdwarsstraat staat het oude gemeentehuis, tegenwoordig het kantoor van Aannemersbedrijf Gebr. Blokland.

Dan steekt de bus over spoor door naar Binnendams. Sluimer herinnert daar aan een voorval in de Tweede Wereldoorlog: ,,Vooraan in de Oranjestraat was de winkel van Wout Smit, die vlakbij de spoorwegovergang werd doodgeschoten door een 17-jarige landwachter.'' Het gebeurde is een belangrijke katalysator voor de Merwederazzia. Sluimer verhaalt verder over het koffiehuis van Wim Aai van den Heuvel, schrijver van streekromans Kees Baardman, 'de berenboer' en uiteraard de Koperen Knop.

De bus rijdt van Binnendams naar de Broekseweg en de Zwijnskade. ,,Niet ver hiervandaan is Trijntje gevonden, een 7000 jaar oude vrouw die hier heeft geleefd. Toen zag het er hier trouwens héél anders uit. Nu is het een groen polderlandschap, toen was het vooral water met daar tussenin zandduinen.'' De reis wordt vervolgd naar Buitendams en daarna het huidig winkelcentrum: de Peulenstraat.

De Buurt was vroeger de winkelstraat van Boven-Hardinxveld. ,,Maar slager, groenteboer en kapper zijn inmiddels verdwenen. Ook het bekende café De Drie Snoeken, met achtereenvolgens Van den Heuvel, Vermeer en Van Zwienen als kastelein, is weg.'' Sluimer benoemt het Kromme Gat met de oude begraafplaats, het visserijbedrijf Klop, Klop Watersport, de verbreding van de Rivierdijk, de Buldersteegh oftewel de Koningin Wilhelminalaan. Via de Huibjesbrug, vroeger een ophaalbrug, snelt de reis weer terug naar het station. Wie meer wil weten van Hardinxveld-Giessendam in vroeger tijden kan elke zaterdag terecht bij de Historische Vereniging aan Peulenstraat 243.