Expositie De Bonkelaar voorbij

SLIEDRECHT De Bonkelaar. Een multifunctioneel centrum dat uit is gegroeid tot de trots van Sliedrecht. Een roemrijke en tumultvolle tijd. Al decennia lang wordt de Bonkelaar gemist. Daar komen veel dubbele gevoelens bij kijken. ,,De Bonkelaar leefde enorm. Helaas werd het niet altijd even hard gewaardeerd.”

door Effie Bikker

Meer dan 25 jaar na het einde van het Bonkelaar-tijdperk brengt Michiel van Houselt een boek uit over dit cultureel centrum. Naar aanleiding van deze uitgave wordt er in het Sliedrechts Museum een expositie opgezet. Op 30 oktober 2021 vindt de grote opening plaats. Nog geen drie maanden later, op 24 januari 2022, wordt de expositie alweer afgebroken om plaats te maken voor een volgend project. Piet Mostert, oud-directeur van de Bonkelaar, blikt terug op een geslaagde tentoonstelling.

De oud-directeur neemt plaats op een gele stoel in het midden van de lege kamer in het Sliedrechts Museum. Vanmorgen hingen hier nog tientallen foto’s en krantenknipsels aan de muren. Nu is het maar kaal. ,,Toen we in ’73 begonnen met de Bonkelaar vond iedereen het maar een elitair gebeuren. Sliedrecht wist niet wat ze ermee aan moest”, begint Piet Mostert. ,,De toenmalige directeur liet Sliedrecht zien dat het voor iedereen was. Ook voor jan met de pet en niet alleen voor de man met de hoge hoed.”

De Bonkelaar dient in haar volle glorie niet alleen als een cultureel centrum. Piet noemt het zelfs een multicultureel centrum. Er worden namelijk ook schoolvoorstellingen georganiseerd om de jeugd op jonge leeftijd al kennis te laten maken met toneel en muziek. Daarnaast vindt er iedere dinsdag ballet plaats die de jeugd moet stimuleren om zich aan te melden voor de balletschool. Piet zegt hier het volgende over: ,,Het was niet alleen leuk, maar ook super educatief. Bijna alle Sliedrechtse verenigingen en instellingen vonden met hun vaak wekelijkse activiteiten onderdak in de Bonkelaar. De uitvoeringen van de diverse muziekuitvoeringen op het grote podium trokken volle zalen. Bovendien waren er elk weekend discoavonden voor de jeugd en vaak popconcerten.”

RUG TEGEN DE MUUR In 1980 promoveert Piet van administrateur tot directeur. Hij voelt zich erg gemotiveerd, doordat Sliedrecht op cultureel gebied meer leeft. Ook hij gelooft dat er overal ruimte voor moet zijn, ook voor mensen die anders denken. ,,Het ruimer denken werd alleen negatief ontvangen door bepaalde groeperingen die altijd al tegen de Bonkelaar waren. Ze vonden de kritiek op het geloof in diverse voorstellingen grievend en het kostte te veel geld.”

In ’89 wordt het vertrek van Piet afgedwongen door het gemeentebestuur. Van de ene op de andere dag krijgt hij te horen dat hij geen stap meer in de Bonkelaar mag zetten. ,,Het is een politiek spel geweest”, legt Piet uit. Aan zijn reactie is te merken dat hij ervan ontdaan is. ,,We kwamen thuis te zitten. In die periode was het lastig om werk te zoeken. We stonden met de rug tegen de muur. Ik heb me lek gesolliciteerd”, aldus Piet. ,,We voelden ons niet meer thuis in Sliedrecht”, voegt Marijke, de vrouw van Piet, hieraan toe.

EINDE VAN TIJDPERK Uiteindelijk moet het cultureel centrum sluiten. Piet en Marijke zijn het erover eens dat het toenmalige gemeentebestuur van Sliedrecht funest is geweest voor de Bonkelaar. Teleurgesteld schudt Piet zijn hoofd. ,,De Bonkelaar zette Sliedrecht op de kaart. Dit bleek ook met de verkoop van het boek. Vroeger kwamen er zelfs mensen uit Rotterdam naar Sliedrecht, omdat ze dat dorpse hier gezelliger vonden. De kleine zaal was veel intiemer dan al die grote zalen in de stad.”

De Bonkelaar wordt nog meerdere keren overgenomen na Piets vertrek, maar alle pogingen zonder succes. Het bedrijf Blokland koopt de Bonkelaar op en bouwt er appartementen voor in de plaats. De verenigingen trekken de gemeente aan de mouw, want ze kunnen nergens meer terecht, dus besluit de gemeente om de Lockhorst voor een bedrag van vijf miljoen te bouwen. Piet haalt zijn schouders op. ,,Dat is wat je doet. Je schouders ophalen en doorgaan. Je kan er niet tegen vechten.”

Piet en Marijke nemen het boek van Michiel van Houselt op schoot. Een zwarte voorkant met ‘De Bonkelaar’ in witte koeienletters. De omslag is voorzien van een aantal kleurenfoto’s en van diverse bekende artiesten die de eer hadden om hier in Sliedrecht op te treden. Het oudere stel bladert met een grote glimlach door het boek heen. Ze stuiten op een foto met een gele kraan. Piet wijst naar het plaatje en zegt: ,,Hier moet je toch van huilen. Die kraan die een hap neemt van de zijkant van het gebouw. Het was z’n prachtige accommodatie.” Het gemis bij de oud-directeur is groot.