'Vaker mogelijkheid tot vaccineren'

H'VELD-G'DAM De dalende vaccinactiegraad staat hoog op de politieke agenda van Den Haag. Staatssecretaris Paul Blokhuis kondigde nieuwe maatregelen aan om het tij te keren. Een daarvan is een oproep aan 16- en 17-jarigen die niet (volledig) zijn ingeënt. En daar is wethouder Trudy Baggerman heel blij mee. 

Achter de schermen is wethouder Trudy Baggerman al langer bezig om de vaccinatieproblematiek in Den Haag aan te kaarten. Ze heeft het afgelopen jaar meerdere keren gesproken op het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Dat de staatssecretaris nu maatregelen neemt als gevolg van die gesprekken, is volgens Baggerman ,,te veel eer''. ,,Maar ik durf wel te zeggen dat we het hebben aangezwengeld.''

De bereidheid tot vaccineren in Hardinxveld is al langere tijd een zorg van het gemeentebestuur. De vaccinatiegraad van zuigelingen voor difterie, kinkhoest, tetanus en polio (DKTP), alsook voor bof, mazzelen en rodehond (BMR) schommelt hier de laatste jaren tussen de 85 (2016) en 79 procent (2018). Dat is ruim onder het landelijk gemiddelde van 93 procent over 2018. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is de minimale norm om een uitbraak van bijvoorbeeld de zeer besmettelijke mazelen te voorkomen zelfs 95 procent.

DODE MUS Toen Baggerman te horen kreeg dat gemeenten vanaf begin dit jaar verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van het vaccinatiebeleid was ze hoopvol gestemd. ,,Toen dacht ik hèhè, dat is een kans. Want nu mogen we het hier zelf gaan organiseren.'' De wethouder werd echter blij gemaakt met een dode mus, want vrijheid om het vaccinatiebeleid lokaal in te richten kreeg ze niet. Gemeenten moeten namelijk het Rijksvaccinatiebeleid blijven volgen. ,,Ik denk: nou ja, wat schiet ik er dan mee op.''

Baggerman klom daarop in de pen. ,,U zult begrijpen dat ik deze keuze betreur'', schrijft ze eind 2017 aan het ministerie. ,,Met de wetswijziging wordt in mijn ogen geen rekening gehouden met de lokale situatie. Terwijl daar juist de kennis over de inwoners ligt en de redenen om wel of juist niet te vaccineren.''

In de brief geeft de wethouder alvast een voorschot op hoe zij het vaccinatiebeleid wil aanpakken: ,,Veel jonge ouders in Hardinxveld-Giessendam hebben echter zelf geen vaccinaties gekregen. Wij zien graag dat het RVP (Rijksvaccinatiebeleid) zich ook op volwassenen richt, met name jonge ouders die andere gedachten over vaccinatie hebben dan hun ouders weer hadden. Wij willen deze mensen graag de gelegenheid bieden zich alsnog in te laten enten.'' Daarop werden Baggerman en de betrokken ambtenaar uitgenodigd in Den Haag voor tekst en uitleg. ,,We hebben daar een paar keer een gesprek gehad'', zegt Baggerman.

Met een extra oproep aan niet-gevaccineerde jongeren wordt landelijk nu deels invulling gegeven aan de aanpak die Baggerman lokaal voor ogen heeft. Op die manier worden 16- en 17-jarigen in de gelegenheid gesteld zelfstandig een keus te maken, ook al zijn de ouders het daar dan soms niet mee eens. Dat het ouderlijk gezag dan wordt ondermijnd, vindt Baggerman niet bezwaarlijk. ,,Kinderen doen wel vaker wat, wat je als ouder liever niet hebt. Daar weet ik alles van.''

BREDER Maar de wethouder wil het nog breder trekken en de mogelijkheid tot vaccineren vaker aanbieden. Aan iedereen, ongeacht leeftijd. ,,Als er als kind voor jou gekozen wordt en jij hebt later andere inzichten, dan moet je die mogelijkheid krijgen. Of als je zegt ik sta achter het standpunt van mijn ouders: het is prima zo, dan vind ik dat wij met elkaar dat respect moeten hebben.''

Van verplichtende maatregelen wil de wethouder, evenals de staatssecretaris, dan ook niets weten. ,,Stel je voor dat hij (Blokhuis red.) gaat zeggen: als je kind niet ingeënt is, moet je een boete betalen. Dat is hetzelfde met te hard rijden. Als je te laat bent, dan neem je dat risico.'' Een maatregel die door het kabinet wordt onderzocht is de mogelijkheid voor kinderdagverblijven om kinderen die niet zijn ingeënt te weigeren. Ook dat vindt Baggerman niets. ,,Dat lijkt me niet gezond. Kinderen zijn al zo lekker hard naar mekaar. Daar zie ik heel vervelende situaties uit voort komen.''

De wethouder heeft de afgelopen jaren met extra voorlichting al geprobeerd de dalende vaccinatiegraad tegen te gaan. Jonge ouders of mensen die in verwachting waren, kregen van de verloskundige of huisarts een brief mee die hen wees op de gevaren van niet vaccineren. ,,Dat bleek niet voldoende te zijn. Want ook hier was de vaccinatiegraad gezakt'', zegt Baggerman.

DISCREET Hardinxveld heeft de uitvoering van het vaccinatiebeleid uitbesteed binnen de regio Zuid-Holland Zuid. Daar is alvast een werkgroep in het leven geroepen die onder meer bekijkt hoe ze extra vaccinatiemogelijkheden kunnen organiseren voor jongeren van 16 tot 18 jaar. Baggerman denkt dat het ook helpt als de vaccinatiemomenten discreter zijn. ,,We gaan nu met z'n allen naar één grote fabriek: De Bron. Je stelt je op in een rij en je wordt ingeënt. Ook dat kan een dilemma zijn om je kind te laten inenten. Want het is super zichtbaar.''

Hoeveel de vaccinatiegraad in Hardinxveld kan stijgen, weet Baggerman niet. ,,Gaan we bereiken dat we landelijk net zo hoog zijn? Dat denk ik niet. Ik denk wel dat we wat omhoog kunnen.'' Ze is hoe dan ook opgetogen dat er eindelijk beweging is in vaccinatieland. ,,Het is in ieder geval bespreekbaar, het is in ieder geval in ontwikkeling. Want wat we de afgelopen jaren gedaan hebben, stoorde mij: roepen dat de vaccinatiegraad zo laag was, maar er niets aan doen.'' Ook hoopt ze dat meer inwoners zich gaan afvragen of ze wel zijn ingeënt. ,,Als mensen dat al doen, ben ik heel blij'', zegt Baggerman. Ze benadrukt dat mensen altijd een gesprek met de huisarts kunnen aanvragen over vaccineren.

a[ Bij vragen over vaccinatie voor kinderen onder de 18 kunnen mensen zich wenden tot de GGD of JGZ. (https://www.dienstgezondheidjeugd.nl/publiek-thema/vaccineren) 078 - 770 85 00, info@ggdzhz.nl