Afbeelding
Labdleven

Informatie over rouw- en trouwdeuren gezocht

8 augustus 2022 om 13:25 Mensen

HARDINXVELD-GIESSENDAM Veel oudere boerderijen hebben een voordeur, die nauwkeurig bezien vragen oproept over of en wanneer die deur wordt gebruikt. Ook in de voorgevel van Museum De Koperen Knop zit zo’n deur, die hier staatsiedeur wordt genoemd. Het is een zogenaamde pronkdeur. De huidige deur stamt uit rond 1900. Toen was het mode om er ter versiering een grote koperen knop op aan te brengen. Dit laatste leidde tot de naam ‘De Koperen Knop’. Behalve die opvallende wat protserig aandoende knop, die vele keren per jaar moet worden gepoetst, ligt de deur hoger dan de weg waarop deze via een trapje uitkomt en er ontbreekt een deurkruk.

Dat dit geen deur voor dagelijks gebruik is, wordt al snel duidelijk. De deur is alleen bedoeld voor hen die het pand definitief verlaten. De boerendochter als ze in het huwelijk treedt en voorgoed haar ouderlijke woning verlaat. Hoewel dat niet overal het geval schijnt te zijn geweest werd een introuwende boerin (die trouwde met de boer van de betreffende boerderij en daar dus kwam te wonen) na de bruiloft ook via de staatsiedeur binnengeleid.

Ook de laatste reis uit de boerderij van een overleden bewoner ging bij het ten grave dragen eveneens via deze deur. De deur speelt bij beide gebeurtenissen een belangrijke rol, maar ook de kamer achter die deur. Daar vond ook het bruiloftsmaal of de broodmaaltijd bij de begrafenis plaats. Elders noemt men dit de pronkkamer. In de Alblasserwaard is men nooit zo pronkerig geweest en spreekt men van de mooie kamer.

VLOEDDEUR Een staatsiedeur is iets anders dan een vloeddeur. Een vloeddeur heeft aan de buitenzijde wel meer kenmerken van een gewone deur. De uitzondering hier is dat deze hoger in de gevel is aangebracht, terwijl aan de buitenzijde een stoep of trapje ontbreekt. Alleen als dat ontbreekt is het een zogenaamde vloeddeur. In de Alblasserwaard komt men deze overal tegen. Logisch in een gebied waar het water vele tientallen keren het leven van mens en dier bedreigde. Vaak bevindt zich aan de binnenzijde van zo’n vloeddeur een verhoogde kamer. Dan wordt gesproken over een waterboerderij. Ook in De Koperen Knop is dit het geval. De vloer in de mooie kamer en in de aansluitende rentenierswoning ligt zo’n 80 cm hoger dan de rest van de vloeren in de boerderij. Dan kon men als een overstroming de bewoners verraste altijd nog snel in een boerenschouw of ander vaartuigje stappen en een veilig heenkomen zoeken.

Het bekende tijdschrift Landleven gaat volgend jaar een artikel wijden aan rouw- en trouwdeuren en is op zoek naar bijzondere verhalen en specifieke informatie. U kunt dit per email sturen naar publiciteit@koperenknop.nl. Daar wordt het doorgestuurd naar de redactie van Landleven en mogelijk ziet u er wat van terug in het voorjaar van 2023.

advertentie
advertentie