Aan twee tafels schoven steeds nieuwe gasten aan voor een anderhalf uur durende talkshow
Aan twee tafels schoven steeds nieuwe gasten aan voor een anderhalf uur durende talkshow peter paul klapwijk

Symposium BlauwZaam toont kansen klimaatadaptatie

6 maart 2021 om 11:00 Natuur en milieu

REGIO Betrokkenen bij klimaatverandering - en dat is iedereen - spreken niet altijd dezelfde taal. Goed overleg is nodig en al volop gaande. De regio AV (Alblasserwaard-Vijfheerenlanden) wil een voorbeeld worden bij klimaatadaptatie. De eerste pilots zijn er al.

,,Zoals toeristen nu van over de hele wereld naar Kinderdijk komen om het watermanagement uit het verleden te zien, zo moeten ze straks naar onze regio komen om te zien hoe wij ons aanpassen aan klimaatverandering.”

Met deze woorden sloot dagvoorzitter Eric Spaans uit Ottoland donderdag 4 maart het tiende symposium van BlauwZaam af. Dit vond vanwege covid-19 online plaats en had als thema: ‘Klimaatverandering, een zee aan kansen’. Ongeveer 250 mensen keken naar de livestream. Aan twee grote tafels schoven steeds nieuwe gasten aan, voor een anderhalf uur durende talkshow.

EERST PRATEN Duidelijk werd dat er momenteel, op een aantal pilots na, vooral nog gepraat wordt. Dat praten is ook nodig, bleek uit de woorden van Lidwien Reyn. Reyn is kwartiermaker klimaatadaptatie en bodemdaling dijkring 16, wat betekent dat ze mensen bijeen brengt en voorwaarden schept voor dialoog.

Reyn: ,,Ik tref voorbereidingen waardoor klimaatbestendig handelen mogelijk wordt, met onder andere de provincies, gemeenten en een kleine honderd mensen uit de regio. Een gemeente werkt heel anders dan een projectontwikkelaar of boer. We spreken een andere taal. Eerst moeten we elkaar vinden en weten te waarderen. Iedereen heeft een andere rol. We hebben het over de vraag: wat vind jij een probleem als je het hebt over hitte of overstromingsrisico’s, hoe ga je er zelf mee om? Samen ben je sterker en slimmer. Er komt subsidie beschikbaar om projecten uit te voeren.”

Reyn hoopt dat het niet alleen een zaak van het hoofd zal zijn. ,,Ik hoop dat ook het hart aangesproken wordt. Het is belangrijk dat we mensen de verbinding laten leggen met elkaar en in stelling brengen. Dan zie ik gebeuren dat ze in de klimaatwerkplaatsen eigenaar worden van de uitdaging.”

De bodem in veenweidegebieden klinkt in. Wat moeten we daaraan doen, wilde Spaans weten. ,,Want inklinkende veenweidegebieden stoten broeikasgassen uit.” Marcel Beukeboom, klimaatgezant van Nederland: ,,De beste vorm van adaptatie is mitigatie (de opwarming beperken, red.). Je moet kijken naar andere functies voor deze gebieden.” Spaans: ,,Dus niet alleen de bodemdaling bestrijden, maar ook broeikasgassen tegengaan.” Beukeboom: ,,En werken aan behoud en herstel van de biodiversiteit.”

VEEL LEREN Spaans: ,,Hoe acuut is het probleem?” Beukeboom: ,,Het slaat harder toe in landen die het al zwaarder hebben. Die hebben vaak de middelen niet voor aanpassing aan klimaatverandering. In de rest van de wereld is het nog lang niet zo goed ontwikkeld als hier, maar wij moeten ook nog veel leren. Een les die generiek is, gaat over een andere manier van omgaan met je omgeving. We zijn gewend om dingen op te maken. We moeten op een andere manier omgaan met producten, diensten, hoe je woont en werkt.”

Beukeboom is blij met de aanstelling van een onafhankelijke deltacommissaris. ,,Ik heb in het buitenland vaak over de deltacommissaris verteld. Hij is losgemaakt van de vierjarige politieke cyclus. Met ons deltaprogramma hebben we een voorsprong; we hebben die manier van werken al een beetje geïnternaliseerd.”

Mensen met ideeën voor klimaatadaptatie in de regio AV kunnen Lidwien Reyn mailen: kwartiermaker.klimaat@regioav.nl. Het symposium is nog steeds te bekijken via: https://blauwzaam.nl/symposium-x/

WATER IN DE SCHANSPOLDER

Concreet voorbeeld van een plek waar het veranderende klimaat voor een uitdaging zorgt, is de Schanspolder in Kinderdijk. Bij hoosbuien lopen daar kelders onder en staan straten blank. Tijdens het symposium werd een filmpje getoond over de Schanspolder. Vervolgens kwamen daarover aan het woord: studente Marlies Smit (student aan de Hogeschool InHolland, Landscape & Environment Management), Richard Slagboom van BlauwZaam, klimaatgezant Marcel Beukeboom en bewoner Wim Verloop. In de Schanspolder werken diverse partijen aan het combineren van kansen. Verloop: ,,Ik woon aan de Beatrixweg, daar ligt een verhoogde groenstrook. Die kun je verlagen, zodat water kan infiltreren.” Slagboom: ,,Waterdoorlatende tegels leggen misschien.” Smit: ,,Dat zijn tegels met meer ruimte ertussen, zodat water de grond in kan trekken.” Spaans: ,,Je maakt je wijk gelijk ook mooier.” Slagboom knikt. “Je kunt inheemse beplanting neerzetten, bewoners erbij betrekken.” Beukeboom: ,,Een boom kan voor verkoeling zorgen, houdt water vast, draagt bij aan biodiversiteit en legt CO2 vast op een heel lange termijn.” Smit constateerde dat 74 procent van de Schanspolder is bestraat of bebouwd. ,,Daar zijn kansen. In veel tuinen liggen alleen tegels. Als je daar bijvoorbeeld staptegels neerlegt, kan water in de grond trekken.” Verloop: ,,Groene daken maken zou ook nog kunnen.”

De klimaatbestendige AV over twintig jaar

 Aan het slot van het symposium probeerde Spaans helder te krijgen hoe onze polders er over twintig jaar uitzien. Het werd het nog niet erg concreet. Partijen willen behoedzaam opereren, omdat de belangen groot en vaak verschillend zijn.

Deelnemers waren: Mathieu Gremmen (heemraad en loco-dijkgraaf Waterschap Rivierenland), Eelke Kraaijeveld (wethouder duurzaamheid & energietransitie in Gorinchem), Lilian van den Aarsen (directeur staf Deltacommissaris) en Richard Slagboom, projectleider BlauwZaam Prachtlint.

Heikel punt is het waterpeil in agrarisch gebied, bleek ook nu weer

Heikel punt is het waterpeil in agrarisch gebied, bleek ook nu weer. Gremmen: ,,Grote veranderingen zie ik vooral in de stedelijke omgeving. Hittestress is een belangrijk aspect. Het landelijk gebied zal ook een metamorfose ondergaan. We zijn bezig met een ander watersysteem.”

Slagboom durfde verhoging van het waterpeil te noemen, om inklinking van het veen en daarmee broeikasuitstoot tegen te gaan. ,,Ik denk dat je een ander soort boeren krijgt: waterboeren. Het wordt een verdienmodel voor boeren dat ze water vasthouden en water afgeven. En de biodiversiteit verhogen. Ook zullen we het waterpeil verhogen.”

Spaans keek naar Gremmen. ,,Krijgen we een ander soort boeren die gewend zijn aan een ander waterpeil?” Gremmen, voorzichtig: ,,Ik weet niet of het met een hoger waterpeil opgelost is. Dat geeft ook weer tegenwerking. We zullen met de boeren het water in de winter wel sneller moeten afvoeren en in de zomer langer moeten vasthouden. Dat wil niet zeggen dat we het waterpeil moeten verhogen, maar dat in het land genoeg water zit. Het is een verkeerde gedachte dat we het peil omhoog moeten brengen en er dan zijn, want juist vijf meter het land in, klinkt het in. Een constanter peil is vooral van belang voor agrariërs en voor biodiversiteit.”

Slagboom, resoluut: ,,We moeten gewoon gaan beginnen. Bij de gebiedsdeal worden tal van pilots gedaan.” Spaans: ,,We moeten onze comfortzone uit.” Gremmen: ,,Ik loop niet weg voor de grote uitdagingen. Maar het is belangrijk dat ondernemers hier hun brood kunnen blijven verdienen, een boer en iemand in de stad.” Spaans wilde geen zachte heelmeester zijn. ,,Welke pijnlijke besluiten zijn daarvoor nodig?” Gremmen, ontwijkend: ,,Ik ken geen regio waar de betrokkenheid bij water zo groot is als in de AV. Ik heb er vertrouwen in dat de regio de grote slagen die gemaakt moeten worden aankan.” Spaans verwees naar de ruilverkaveling. ,,Is dat soort grote ingrepen nodig?” Gremmen: ,,Functies zouden kunnen veranderen.”

advertentie
advertentie