Veilige dijken en droge voeten

H'VELD-G'DAM Op 20 maart zijn de waterschapsverkiezingen. De opkomst is doorgaans extreem laag. Stichting Groen hart hoopt dat dat dit keer anders zal zijn. ,,Want het gaat wel degelijk ergens over."

Het belang van veilige dijken geeft de waterschappen veel krediet. Nu verschijnen de verhalen over verzakkende huizen door paalrot en bodemdaling. Sinds de afgelopen droge zomer steekt het de kop op. Steden als Dordrecht en Gouda hebben er al jaren mee te stellen. Het is niet alleen het gevolg van de extreme droogte. Het is ook het gevolg van beleid van met name de Waterschappen en Provincies.

Holland en het westen van Utrecht zijn gebouwd op veen. Echte veengebieden zijn zompig. Al sinds de middeleeuwen kunnen we op het land koeien houden en producten telen door het water weg te laten stromen via sloten en weg te pompen met onze molens. Nederland werd er wereldberoemd mee. Nu na eeuwen bemerken we echter de nadelen van dit grote voordeel.

Veen bestaat uit oude plantenresten. Zodra het water eruit onttrokken wordt, vergaat het materiaal in snel tempo. Het resultaat: de bodem zakt (gemiddeld 0,8 cm per jaar) en bij de verrotting komt jaarlijks 4 mln. ton CO2 vrij (2 % van alle uitstoot in Nederland)

Om de boeren de gelegenheid te geven, vroeg in het seizoen met de tractoren het land op te gaan, wordt het grondwaterpeil steeds verder verlaagd. Daardoor zakt de bodem weer verder.... Ook in de steden binnen en rond het Groene Hart. In november 2018 wees Hilde Niezen, wethouder van Gouda, op de hoge kosten van het voortdurend herbestraten en vervangen van riolering en leidingen. Nu worden particulieren geconfronteerd met zeer hoge kosten voor nieuwe fundering. Alles bij elkaar kunnen de kosten de komende 30 jaar ongeveer € 30 mld bedragen.

We zitten dus met een dilemma. De veeteelt is belangrijk voor de export. De veeteelt vormt ook de basis voor het Hollandse landschap. Maar als we alle maatschappelijke effecten meetellen in de prijs, dan wordt het een ander verhaal. We moeten dan op zoek naar nieuwe oplossingen.

Een aantal boeren is daar ook zeker mee bezig. Nieuwe vormen van drainage kan de bodemdaling afremmen. Jammer genoeg niet stoppen. Om het proces te stoppen moeten delen van het Groene Hart weer onder water komen te staan. Het moeras dat dan ontstaat kan worden gebruikt voor nieuwe producten. Cranberry's of lisdodde bijvoorbeeld. Maar zo'n omschakeling kost veel tijd. Voorlopig brengt het de boeren nog veel onzekerheid.

Een aantal waterschappen denkt hard na over de aanpak van bodemdaling. In andere klinkt het korte termijn denken sterk door. Via www.mijnstem.nl kan iedereen nagaan wat de standpunten van de partijen binnen het waterschap zijn.