Boeren met goed vee en slechte wegen

3 februari 2010 om 00:00 Nieuws

In de Nieuwe Gorinchemsche Courant sprak de plaatselijke correspondent lovende woorden ,,Het is een prachtexemplaar en behaalde reeds drie eerste prijzen op verschillende tentoonstellingen. We zullen hopen, dat de leden der genoemde vereeniging er veel succes mede mogen behalen.” Die wens is in vervulling gegaan. Dirk IV groeide uit tot een stier met internationale allure. Hij werd in zijn leven (1910-1921) op keuringen 59 keer bekroond. Alle medailles en kransen bevinden zich -gegroepeerd rond een schilderij van de stier - in een wandvitrine in de raadzaal van de gemeente Giessenlanden in Hoornaar.

Dirk IV ‘viert’ honderdste geboortedag HOORNAAR - Een klein nieuwsfeit in een grote (agrarische) wereld. Op 29 januari 1910 werd bij veehouder C. Breedijk in Waddinxveen een stierkalfje, Dirk IV, geboren. In oktober van hetzelfde jaar werd de jonge Dirk ‘voor den kolossalen prijs van 750 gulden’ aangekocht door de Fok- en Controlevereniging Verbetering Zij Ons Doel (VZOD) in Hoornaar. Fokveedag Boerenlandfeest, de rechtsopvolger van VZOD, wilde de honderste geboortedag van Dirk IV, niet geheel onopgemerkt voorbij laten gaan. Zaterdag 30 januari werd het standbeeld van de stier op het Dirk IV-plein in Hoornaar door voorzitter Jan de Groot met bloemen opgevrolijkt.

Dirk IV heeft bij de koeien van de leden van VZOD honderden nakomelingen verwekt. Wereldwijd stonden de dieren uit de mannelijke lijn in de belangstelling, zoals ook blijkt uit een krantenbericht in augustus 1925: ,, VZOD verkocht deze week weer een stier, genaamd Tonny’s Cronjé II, met bestemming voor Zuid-Amerika. Wel een bewijs dat de afstammelingen van de beroemde oude Dirk IV gewild blijven.”

Dirk IV heeft de rundveefokkerij in de Alblasserwaard en er buiten op de kaart gezet en in het bijzonder het dorp Hoornaar waar jaarlijks op de eerste zaterdag van oktober de Fokveedag Boerenlandfeest wordt gehouden. In een krantenbericht van oktober 1913 staat dat het ‘als een zeldzaamheid mag worden gemeld dat de fok- en controlevereniging VZOD alhier een stierkalf verkocht voor den kolossalen prijs van duizend gulden. Het dier is een afstammeling van den beroemden Dirk IV. Dit jaar zijn verscheidene stierkalveren verkocht voor prijzen van 250 tot 500 gulden. Een paar jaar terug was Hoornaar voor vele verafwonenden onbekend, thans, sinds er een fokvereeniging is, wordt ons dorpje druk bezocht door vreemde kooplieden, meestal in auto’s, om stierkalveren enz. te koopen’.

Modderpoel

Het was niet allemaal positief blijkens een bericht uit augustus 1916: ,,De boeren hebben hier goed vee, maar de wegen zijn slecht.” Dat paste niet in het woordenboek van het gemeentebestuur en daarom kreeg een plaatselijke aannemer opdracht om het paardenpad te bestraten. ,,Dit zal een groote verbetering zijn, daar het in den herfst en in den winter bijna niet doenbaar was door den modderpoel te komen. Misschien dat er nu nog meer kooplieden komen om stierklaveren te koopen van den beroemden stier Dirk IV.”

Dirk IV werd in de kringen van VZOD de hemel in geprezen. De eerste veekeuringen waren uitsluitend bestemd voor afstammelingen van Dirk IV; er werden soms meer dan 400 dieren aangevoerd, waaronder veel stieren. Het ging de boeren vooral om de verkoop van het jonge fokmateriaal. Er kwamen kooplieden uit alle windstreken van het land en uit het buitenland om in Hoornaar inkopen te doen.

Vers bloed

Wie negatief oordeelde over Dirk IV werd met de nek aangekeken. Uiteindelijk is het geslacht Dirk IV aan zijn eigen roem ten onder gegaan. De veehouders leerden dat het kruisen van dieren uit dezelfde stam tot forse inteelt leidde. ‘Er is vers bloed nodig’, werd het parool en daarom ging VOZD op pad om elders stieren te kopen. Dirk IV zelf is met stille trom van het toneel verdwenen, rond 1921. Over zijn verscheiden is niets opgetekend: de beroemdheid vond ergens in de slachterij van een slager zijn einde. Zonder dat men het wist hebben veel mensen een beroemd stukje vlees op hun bord gehad.

Tijdens de raadsvergadering van de gemeente Giessenlanden is donderdag 28 januari bij het begin even stilgestaan bij 100 jaar Dirk IV; tevens is gememoreerd dat in 1910 de eerste Fokveedag Boerenlandfeest werd gehouden. Daarvan staat voor oktober 2012 de honderdste editie op de agenda.