'Dit was echt een jongensdroom'

H'VELD-G'DAM De echte wereld omzetten naar eendigitale en vervolgens weer door naar de echte. Erwin Kanters doet het dagelijks met zijn 3D scanner. In oktober vertrekt de Hardinxveldse ondernemer voor een week naar Jordanië om daar, in opdracht van het Rijksmuseum van Oudheden (RMO), scans te maken van archeologische opgravingen.

door Suzanne Heikoop

Kanters begon in 2014 met scannen. ,,Onder de naam Mini Yours scande ik personen en maakte ik daar miniaturen van. Dat was leuk, maar al snel gingen andere partijen het ook doen. Daarom ging ik verder zoeken. Ik kwam uit bij de industrie. Ik scan voor opdrachtgevers allerlei onderdelen zoals pompen, krukassen, propellers en kleppen. Met mijn professionele handscanner, die een resolutie van een halve millimeter en een nauwkeurigheid van 0,1 mm heeft, kunnen onderdelen van alle kanten digitaal vastgelegd worden. Met hele korte lichtpulsen scant het apparaat een oppervlakte en legt het alle gegevens vast. Omdat de scanner vrij klein is kan je vaak ook dingen van binnen scannen. Als je beide lagen over elkaar legt, krijg je een exact beeld van de oppervlakte, doorsnede en het volume. Je kan het object overal digitaal doorsnijden zonder daadwerkelijk iets kapot te maken. Door onderdelen regelmatig te scannen kan slijtage bepaald worden, maar ook kunnen de scans digitaal opgeslagen worden om later met een 3D-printer te reproduceren. Soms zijn er van objecten geen tekeningen meer en lijkt het onmogelijk om ze na te maken, maar door ze te scannen en digitaal te repareren kan er een perfecte replica uit de 3D-printer komen. Dat heet reverse engineering, je draait de volgorde eigenlijk om."

3D is de toekomst. ,,We werden geboren met papieren handleidingen en kunnen straks met een VR-bril en een gedownloade instructie onze eigen auto repareren. De digitale wereld wordt steeds meer vermengd met de realiteit en dat heeft, zoals iedere nieuwe feature, zijn voor- en nadelen. Daarom zet ik mij geheel in voor de goede kant van de ontwikkeling. Vroeger wist ik nog niet dat dit nu tot de mogelijkheden bestond, maar ergens was dit werk een jongensdroom."

Door de jaren heen is er een andere scan-interesse bij Kanters ontstaan. Naast het reproduceren van kunst, weet ook de archeologie hem te vinden. Zo scande Kanters onder andere De Blauwe Toren in Gorinchem. ,,Tijdens de scans kwamen we voornamelijk bakstenen tegen, maar op een gegeven moment stuitten we op natuursteen. Er kwam ook een schietgat tevoorschijn, wat betekende dat er nog een flink gedeelte onder moest zitten. Helaas hebben we dat nooit gezien, de opgraving werd weer afgedekt." Het RMO laat ook scans maken van hun vaste collectie. ,,Een museum uit Deventer wilde daarvan graag een beeld uit Palmyra ten toon stellen, maar dat kon niet zomaar worden uitgeleend. Daarom is er een stenen replica geprint. Dat was een kostbaar proces, maar een voordeel voor beide partijen."

Ook tijdens opgravingen kan Kanters van grote waarde zijn. ,,Ter plaatse scan ik vondsten in. De scans kunnen voor onderzoek de hele wereld over gestuurd worden. Zo kan een prehistorische vaas bij wijze van spreken al in elkaar gezet zijn voordat het helemaal de grond uit is. Ook kunnen er meerdere mensen tegelijkertijd aan werken, terwijl het echte object veilig in een kluis ligt."

Medio oktober vertrekt Erwin naar Jordanië. ,,Het RMO is daar al jaren bezig met opgravingen. Doordat het oorlogsgebied is, gaan die opgravingen in fasen en is het werk vrij complex. Het wordt ook geen snoepreisje met luxe hotels; het dichtstbijzijnde dorp met internetverbinding is een half uur lopen. Toch vind ik het een hele eer en erkenning om mee te gaan. De kans dat we stoffelijke resten tegenkomen is vrij reëel. Vanuit onderzoeksperspectief is dat een mooie bonus, er is veel van af te leiden. Zo kunnen ze aan de hand van isotopen uitzoeken waar iemand opgegroeid is. Met de koolstof C14 methode kan de ouderdom bepaald worden. Ook met DNA, als ze dat kunnen vinden, kan tegenwoordig veel onderzocht worden. Grafgiften kunnen we tegenkomen, die zeggen veel over de cultuur. Daarnaast hopen we wapens, sieraden of mooi aardewerk te vinden. De archeologen krijgen tegenwoordig ook steeds meer tools, dus het is echt interessant werk waar veel uit af te leiden is. Tegen die tijd hoop ik ook een nieuwe scanner te hebben, die nog gedetailleerder werkt dan de oude. Met elkaar kunnen we dan veel informatie uit de bodem halen. Ik heb enorm veel zin om te gaan en zo mijn steentje bij te dragen."