Vanuit haar huis in Heemstede blikt de oud-burgemeester Maria Wiebosch-Steeman terug op de zaak Johan de Waal.
Vanuit haar huis in Heemstede blikt de oud-burgemeester Maria Wiebosch-Steeman terug op de zaak Johan de Waal. Suzanne Heikoop

Oud-burgemeester Wiebosch-Steeman: ‘Het dorp weet wie Johan de Waal vermoord heeft’

23 november 2021 om 16:41 Misdaad Moordzaak Johan de Waal

HARDINXVELD-GIESSENDAM Maria Wiebosch-Steeman weet het nog als de dag van gisteren. Ergens in de zomer van 2010 stapt Johan de Waal met een Albert Heijn-tas vol ordners en dossiers haar kantoor binnen. Hij draagt luchtige kleding. Na De Waal’s vermissing ziet ze exact dezelfde vermissing terug in het televisieprogramma Opsporing Verzocht. ,,Meneer De Waal wilde met me praten over het conflict met zijn broer. Over de civiele rechtszaak rond de erfenis. Maar ik kon niets anders voor hem doen dan naar hem luisteren. De gemeente had geen rol in deze zaak.”

door Alex Monster

Wat de oud-burgemeester ook zegt: Johan de Waal is voor haar meer dan een naam of een foto. Ze ontmoet de Hardinxvelder uiteindelijk ‘twee of drie keer’ en weet wie hij is. Kent zijn stem. Zijn bijzondere ‘presentatie’. Zijn reputatie. De verhalen. Als de oud-burgemeester op de avond van de verdwijning hoort dat de Boven-Hardinxvelder vermist is, weet ze: dit kan wel eens goed mis zijn. ,,Johan was een bijzondere man. Toen hij zo aan mijn bureau zat, kon ik me voorstellen dat hij niet de makkelijkste was om mee te communiceren. Hij liet zich niet makkelijk leiden. Toch heb ik nooit meldingen of klachten over hem gekregen. Blijkbaar waren er mensen die hem rustig hielden. Desondanks voelde ik op de avond van zijn vermissing meteen dat hij niet zomaar was weggelopen.”

POOLSHOOGTE Wiebosch-Steeman gaat die avond direct poolshoogte nemen in Boven-Hardinxveld. Ze overlegt met politiefunctionarissen en praat met nieuwsgierigen en omwonenden. Toch is haar rol bescheiden. ,,Als burgemeester moest ik me op de vlakte houden. De politie moest haar werk kunnen doen en daar had ik geen bemoeienis mee. Wat ik dan wel kon doen? Empathie tonen. ‘Erg hè wat er gebeurd is’. Dat soort gesprekjes. Maar daar hield het wel mee op. Dat is wel eens lastig, ja. Ik wilde meer doen, maar dat kon dus niet. Ik ging erheen als burgermoeder, niet als boeman of onderzoeker.”

Wat de huidige inwoner van Heemstede ook doet in het dorpsdeel: de sfeer proeven. Die heeft een typische, eigenaardige smaak. ,,In z’n algemeenheid was Hardinxveld-Giessendam een dorp zoals je dat in de jaren vijftig zag. Heel veel kerken en allemaal kerkgemeenschappen die niet met elkaar communiceerden. Het dorp was heel ‘wit’. Ik had eerder in de Bijlmer gewoond en moest echt omschakelen toen ik het ambt in Hardinxveld-Giessendam ging bekleden.

Boven-Hardinxveld was een gesloten gemeenschap. De manier waarop de mensen over de vermissing van De Waal spraken, wekte argwaan. Ze gaven me een heel vervelend gevoel. Zo van: ‘we weten wat er gebeurd is, maar we zeggen het niet’. Ze hielden één of meerdere dorpsbewoners het hand boven het hoofd. Zo voelde het.”

Tekst gaat verder onder de foto. 


Maria Wiebosch-Steeman: ,,De giertank lieten we leegpompen om de publieke opinie tevreden te stellen. Niet omdat ik geloofde dat Johan daarin lag.” - Gerben van den Boom

BIJZONDER VERZOEK In de maanden na de vermissing praten politieagenten haar in ‘voortgangsgesprekken’ bij over het onderzoek. In één van die gesprekken krijgt Wiebosch-Steeman een bijzonder verzoek. Of de giertank op het erf van De Waal mag worden leeggepompt. De Boven-Hardinxvelder zou daar wel eens in kunnen liggen, is het rondzoemende gerucht. De burgemeester vindt het een verhaal op sterk water, maar stemt toch in. ,,De publieke opinie geloofde misschien dat Johan daar in lag, maar ik dus niet. Om de inwoners tevreden te stellen, heb ik toestemming gegeven. Uiteindelijk werd er alleen iets van een fiets en een spade gevonden of zo.“

Als het lichaam van De Waal uiteindelijk uit het water van het Kanaal van Steenenhoek wordt gehaald, is Wiebosch-Steeman geen burgemeester meer. Ze woont op dat moment nog wel in het dorp, maar verkast korte tijd later naar Zwijndrecht. Ze wordt daar waarnemend burgemeester. Die interim-klus duurt zeven maanden. 

Vanuit haar huis in Heemstede blikt de oud-burgemeester terug op de zaak Johan de Waal. Haar stemgeluid is nog net zo helder als tijdens haar ambtsperiode in Hardinxveld-Giessendam. Haar voorkomen is krachtig. De GroenLinks-politica maakt een scherpe indruk. Toch is haar gezondheid broos, zo vertelt ze. Een klus als (waarnemend) burgemeester zit er daarom niet meer in. De dood van Johan de Waal blijkt één van die dossiers in de slotfase van haar carrière. ,,Als ik eerlijk ben, hebben andere zaken meer impact op me gehad. Toen ik burgemeester was van Woubrugge (nu onderdeel van de gemeente Kaag en Braassem, AM) moesten twee vliegtuigbommen uit de Tweede Wereldoorlog ontmanteld worden. Driehonderd woningen en dertig bedrijven moesten we ontruimen. Een heel dorp was daarbij betrokken. Ook de brand in het huis van Cees Pille (voormalig raadslid in Hardinxveld-Giessendam, AM) heeft veel indruk op me gemaakt. De zaak van Johan de Waal stond toch meer op zichzelf. Wat ik wel heel apart blijf vinden: ik ben nooit meer het gevoel kwijtgeraakt dat het dorp weet wie Johan vermoord heeft. Dat vind ik erg. Er is wel iemand vermoord hè.”

Wil je contact hebben met Alex Monster, de schrijver van dit artikel? Mail dan naar a.monster@bdu.nl..

Eerder in dit dossier publiceerden wij de volgende artikelen:

- De moord op Johan de Waal: de moeilijke keuzes van de redactie

- Kijk item Johan de Waal in Opsporing Verzocht terug

- Gemengde gevoelens bij mobiel media lab De Waal

- Zaak De Waal: wie heeft informatie over de verzwaringsmaterialen?

- Moord weer in Opsporing Verzocht

- Rechercheteam: ‘Daders wisten lokaal goed de weg’

- Hoe de recherche het hoofd breekt over ‘help Johan, help’

- ‘Johan de Waal met kruiwagen en al gedumpt’

- ‘Energie bij rechercheteam Johan de Waal’

- ‘Samenwerken was extreem lastig, vooral voor neef Johan’

- De poldercowboys De Waal waren altijd een beetje anders

- Ina is bij toeval ‘oorgetuige’ in de zaak Johan de Waal

- Moord op Johan de Waal zorgt voor ingewikkelde dilemma’s bij Sander Ris

- ‘Johan kon niet zonder mijn nichtje’

- Advocaat Joost Loevendie blikt terug op ‘heel lelijke zaak’

- Eerste tips in moordzaak Johan de Waal

- Een koepel over de boerderij van Johan de Waal

- Nog geen tips in zaak Johan de Waal

- De moord op Boven-Hardinxvelder Johan de Waal: een zaak die niet loslaat

- Recherche zoekt nieuwe informatie in moordzaak Johan de Waal

- ‘Johan kon moeilijk zijn, maar voor dieren, kinderen en vrienden deed hij alles’

- ‘Johan was een engerd, je mocht niet anders over hem denken’

Tips of informatie?
Politie en Openbaar Ministerie zijn er alles aan gelegen om deze zaak alsnog op te lossen. Heb je informatie of tips die het verschil kunnen maken? Bel dan 0900-8844 en vraag naar het Cold Case Team van de politie in Rotterdam. Of scan de QR-code die leidt naar naar het tipformulier op politie.nl. Voor de gouden tip in deze zaak is nog steeds een beloning van 10.000 euro beschikbaar.


scan de QR-code die leidt naar naar het tipformulier op politie.nl.- politie.nl

Wil je deze moordzaak op de voet volgen?
advertentie
advertentie