Burgemeester Dirk Heijkoop: 'het jaar heeft erin gehakt'

H’VELD-G’DAM Een burgemeester in crisistijd wil het liefst zoveel mogelijk onder de mensen zijn. Uitgerekend dát kan nu niet en soms kan dat knap lastig zijn. Burgemeester Dirk Heijkoop weet er alles van. ,,Het gevoel dat je op je handen moet blijven zitten om het goede voorbeeld te geven.”

De burgervader vervolgt zijn verhaal: ,,Terwijl als je in je hart kijkt je veel meer naar de mensen toe wil gaan om hen te motiveren, een hart onder de riem te steken of om gewoon eens te vragen hoe het ermee gaat. Dat is misschien wel het moeilijkste geweest”, blikt Heijkoop terug op 2020, een jaar dat voor veel mensen niet snel genoeg voorbij kon zijn.

Hardinxveld-Giessendam was een van de plaatsen waar al vroeg coronabesmettingen aan het licht kwamen. Dat was begin maart. Onduidelijk was toen nog hoezeer het virus Nederland in zijn greep zou houden. Heijkoop weet nog dat hij op zaterdag 14 maart met het gezin op wintersport zou gaan.

,,We gingen relatief laat, want normaal gaan we eerder op vakantie, en je keek er toch een beetje naar uit’’, vertelt hij in zijn kamer op de bovenste verdieping van het gemeentehuis. De dagen voor zijn vakantie voelde het al niet goed om weg te gaan. ,,We zaten net in die crisissituatie.’’ Thuis en op het gemeentehuis had hij dan ook afgesproken dat hij die vrijdag een knoop zou doorhakken of hij mee zou gaan. Dat bleek uiteindelijk niet nodig, want ,,toen kwam donderdagavond het bericht uit Oostenrijk dat ze de skigebieden dichtgooiden’’, herinnert de burgemeester zich.

VEEL EMOTIE Voor eenzelfde dilemma hebben ook andere publieke figuren dit jaar gestaan. Dat pakte niet altijd even goed uit. Zo ging koning Willem-Alexander aan het begin van de tweede lockdown op vakantie naar Griekenland en trad minister Ferd Grapperhaus in augustus in het huwelijk, waarbij de anderhalvemeterregel met voeten werd getreden. Voor de bruiloft van de minister kan Heijkoop nog wel begrip opbrengen. ,,Ik heb hier ook met heel veel mensen te maken gehad die bijvoorbeeld hun trouwdag hadden gepland. En dan te horen krijgen dat er niet meer dan drie mensen bij mogen zijn. Daar zit heel veel emotie bij’’, legt Heijkoop uit. ,,Datzelfde geldt voor begrafenissen. Zeker in het begin toen er bijna geen mensen bij mochten zijn. Dat is wel heel erg heftig. Er is heel veel leed en eenzaamheid geweest in die periode.’’ Over de keus van de koning is Heijkoop echter helder: ,,Om dan toch op vakantie te gaan, dat snap ik echt niet.’’

Zelf heeft de 53-jarige burgemeester niet veel moeite met het naleven van de coronaregels. ,,Ik sta ook 100 procent achter de maatregelen. Dus ik heb niet het gevoel dat ik een rol hoef te spelen.’’ In de privésfeer hooguit met 2 mensen afspreken, vindt Heijkoop dan ook geen probleem. ,,Dat vind ik een vanzelfsprekendheid. Niet alleen voor mijn rol als burgemeester, maar ook gewoon als inwoner en burger van Hardinxveld-Giessendam en van dit land.’’

(Tekst gaat verder onder de foto)

Suzanne Heikoop

MEER AANWEZIG WILLEN ZIJN Wel had Heijkoop als burgervader graag meer in de samenleving aanwezig willen zijn. ,,In het begin heb ik heel bewust de keuze gemaakt om ook bij jubilea vandaan te blijven. Ook om mensen niet voor een dilemma te stellen. Dat voelt ongemakkelijk. Normaal ga je toch even een uurtje een leuk gesprek aan met die mensen’’, zegt hij. ,,Ik vind het wel jammer dat ik bij sommige mensen niet op bezoek ben geweest.’’ En inhalen zit er bij een aantal van hen niet meer bij, omdat een van de partners inmiddels is overleden, legt hij uit. ,,Dat is erg verdrietig.’’

Het belangrijkste tijdens een crisissituatie is volgens Heijkoop helder communiceren. Daar is Den Haag niet altijd een toonbeeld van geweest, vindt hij. Zo heeft het kabinet een aantal keer verwachtingen geschept, die maar deels werden nagekomen. Als voorbeeld noemt hij de corona-app en de coronawet. ,,Dingen die wel met veel bombarie aangekondigd werden, maar dan weken of maanden duurden voordat ze er waren.’’ Ook het uitblijven van een heldere routekaart past wat hem betreft in dat rijtje. ,,Het belang van crisiscommunicatie is duidelijkheid. Mensen duidelijkheid geven, perspectief bieden... wat wordt er van je verlangd en waar komen we dan uit. Dat perspectief bieden is in deze crisis te vaak weggebleven.’’

,,En waar ik mij ook wel aan heb gestoord, is de platte discussie in de Tweede Kamer’’, zegt Heijkoop. Doordat Kamerleden allerlei besluiten ter discussie stelden, is volgens hem deels het draagvlak voor de maatregelen weggevallen. ,,Onder elke steen worden experts vandaan gehaald. Maar echte experts worden inmiddels weggezet als complotmensen. Ook door Tweede Kamerleden.” Hij vindt dat sommigen de coronacrisis hebben gebruikt ,,voor politiek gewin over de ruggen van bestuurders die daar dag en nacht mee aan het werk zijn’’. Bijvoorbeeld tijdens het debat over mondkapjes. ,,Het gaat mij er niet zozeer om of het wel of niet moet. Als experts zeggen dat het niet hoeft, of als experts zeggen: het is verstandiger om het wel te doen, laten we dat dan volgen. In plaats van een hele maatschappelijke discussie daarvan te maken. Over iets waar we eigenlijk geen oordeel over kunnen geven.’’

Het aantal berichten dat Heijkoop kreeg van boze inwoners over de coronamaatregelen viel naar eigen zeggen mee. Zijn mailbox liep meer vol met meldingen om ergens juist in te grijpen als bijvoorbeeld groepen jongeren zich bij een voetbalkooi hadden verzameld. ,,Daar wordt zelfs de politie voor gebeld. Terwijl je normaal blij bent dat ze elkaar bij zo’n voetbalkooi treffen. Nu wordt dat als overlast gezien.’’ Maar de zorgen over het niet naleven van de coronaregels, deelt Heijkoop wel. Volgens hem waren mensen tijdens de eerste golf gemakkelijker te overtuigen van de noodzaak.

Naast corona waren er ook andere gebeurtenissen dit jaar die de burgemeester nog lang zullen bijblijven. Zo kwam in oktober een 59-jarige inwoner om het leven toen hij door een trein werd aangereden bij de spoorovergang aan de Neerpolderseweg. Ook vertelt Heijkoop dat recent een jonge medewerker van de gemeentelijke organisatie is verongelukt. En hij noemt de zelfdoding van de 14-jarige Maryana uit Boven-Hardinxveld. ,,Dus dat hakt er wel heel erg in.’’ Dat in deze tijden mensen elkaar dan niet kunnen opzoeken om het verdriet te delen, noemt Heijkoop een groot gemis. ,,Er is wel een stille tocht geweest voor Maryana. Dat was heel bijzonder. Dan zie je dat voor zoiets wel heel veel behoefte is. Om elkaar toch op een of andere manier op te zoeken.’’

THEMA PESTEN De dood van Maryana, die uit het leven stapte omdat ze gepest werd, heeft Heijkoop in het bijzonder geraakt. ,,Het feit dat een meisje van 14 jaar zich niet veilig voelt in ons dorp, dat heeft mij het meest beziggehouden. Dat het in jouw dorp ook gewoon gebeurt. Zeker het thema pesten, dat mensen zich niet kunnen voelen wie ze zijn, heeft mij wel aangegrepen.’’

Volgens de burgemeester is het een probleem van alle tijden, maar houdt het pesten door sociale media tegenwoordig niet meer op bij de voordeur. Een oplossing heeft hij ook niet zomaar voorhanden. Wel vindt hij dat ouders het onderwerp vaker zouden moeten bespreken met hun kinderen. Want die verantwoordelijkheid wordt volgens hem nu vaak bij de school neergelegd. Heijkoop wijst er ook op dat ouders steeds vaker de kant van hun kind kiezen als bijvoorbeeld met de leraar het gedrag wordt besproken. ,,Die verhoudingen zijn best wel veranderd, waarbij kinderen toch wel een beetje als prinsje en prinsesje worden behandeld en die zich op straat niet meer weten te gedragen. Dan denk ik: ja ouders, kom op. Ik kan het die kinderen eigenlijk niet kwalijk nemen.’’

Heijkoop prijst verder de maatschappelijke betrokkenheid in Hardinxveld. Dat is een van de redenen waarom hij zich hier ,,als een vis in het water’’ voelt. Heijkoop is inmiddels vier jaar burgemeester. Heimwee naar zijn oude woonplaats Oud-Alblas heeft hij niet. ,,We hebben hier onze plek gevonden en het ontzettend naar ons zin. Dit gesprek heb ik thuis ook vaak gevoerd, maar we zitten hier prima.’’

Vooralsnog heeft hij ook geen sollicitatiebrieven naar andere gemeenten verstuurd, verzekert hij. ,,Ik ben hier voorgedragen en aangesteld. Ik vind het belangrijk om daar een stuk continuïteit in te houden. Het is voor mij niet een soort springplank ofzo om naar een grotere gemeente te gaan.’’ Maar uitsluiten dat hij op termijn toch een keer ergens anders heengaat, doet de burgemeester niet.

door Ward den Besten