Arnold de Haan uit Hardinxveld-Giesssendam restaureerde 42 jaar geleden een slooppand aan de Buitendams: ‘Er is altijd wel iets te doen’

HARDINXVELD-GIESSENDAM In het Cultuurhistorisch erfgoed boek staat het huis aan de Buitendams 4 omschreven als voormalige bakkerswinkel. Oorspronkelijk gebouwd als dijkwoning na de grote brand in de dorpskern van Giessendam in 1777. Sinds 1978 is het pand van Arnold de Haan toen het op de nominatie stond om gesloopt te worden. ,,Het was echt onbewoonbaar”, verklaart hij.

door Esther Coumans

Onlangs is het Cultuurhistorisch erfgoed boek uitgegeven in Hardinxveld-Giessendam. Daarin staan interessante gebouwen in het dorp die zeker bewaard moeten blijven voor het nageslacht; ze hebben cultuurhistorische waarden. Deze gebouwen hebben bijvoorbeeld bijzondere kozijnen of een aparte dakvorm, deuren of bouwstenen. De panden vertellen een verhaal. In het boek staan een selectie panden uit het dorp. In een nieuwe serie voor Het Kompas willen we aandacht geven aan deze huizen. Wie zijn de bewoners en wat is hun verhaal?

Het pand aan de Buitendams 4 is nu een Rijksmonument en gebouwd in 1778. Arnold vertelt: ,,Het is het enige nog min of meer in de oorspronkelijke vorm bewaarde pand dat gelijk na de dorpsbrand is gebouwd. De brand in 1777 heeft het hele centrum van Giessendam platgebrand. Het begon bij de bakker en het vuur ging het hele dorp door. De weduwe van Cornelis de Hoog heeft de opdracht gegeven dit pand te bouwen en ze heeft zelf er in gewoond. Op de voorzijde van het huis zijn de letters CDH 1778 ingemetseld.” Rond 1850 is het verbouwd tot bakkerij met woonhuis. In de jaren tachtig van de vorige eeuw heeft Arnold de Haan het helemaal gerestaureerd. En dat was een flinke klus. De bakkerswinkel is nog intact gebleven, ook vandaag de dag nog.

(Tekst gaat verder onder de foto)

De ‘kippetjes’ etalage aan de voorkant van het huis. - Esther Coumans

Als je aanbelt en de voordeur opengaat, dan verwacht je, zoals in de meeste huizen, een halletje. Maar nee, in Buitendams 4 kijk je je ogen uit. Je komt gelijk de bakkerswinkel binnen en alles ademt ook nog de sfeer van een winkel van vroeger. De toonbank, de planken achter de toonbank, de vloer, de kleuren en natuurlijk de etalage. ,,De kippetjes etalage wordt het soms ook wel genoemd door de mensen uit het dorp”, lacht Freke. Zij woont al veertien jaar samen met Arnold in dit bijzondere Rijksmonument. En zij zorgt om de drie à vier maanden voor een nieuwe toepasselijke etalage. ,,En er staat altijd wel een haan of kip in. Dat komt natuurlijk omdat we De Haan heten.” Verder kun je je ogen uitkijken in de voormalige winkel. ,,Het is ons rariteitenkabinet”, grapt Arnold. De verzamelingen van beiden staan hier mooi uitgestald alsof je in een klein museum loopt. De archeologische vondsten van Arnold zijn prachtig uitgestald in een glazen vitrine en ook voor de bijzondere schelpen van Freke is een speciale kast.

Arnold vertelt over hoe hij het pand 42 jaar geleden aantrof. ,,Het was destijds onbewoonbaar verklaard en het zou gesloopt worden. De Historische Vereniging is toen in de bres gesprongen en zij hebben het pand gered. De gemeente zat er toen mee in hun maag, dus zij waren blij dat ik het wilde opknappen. De staat van het huis was wel een ramp. Het stond ook al een paar jaar leeg.” Behalve een bakkerswinkel geeft Arnold aan dat er nog veel meer in gezeten heeft. ,,Een winkel met stoffen en eentje met kaas en eieren. Ik heb er zelfs een boekje over uitgeven via de Historische Verenging.”

WOONKAMER GEWELDIG

Via de winkel loop je via de hal naar de woonkamer. ,,Wij vinden onze woonkamer echt geweldig”, laat Freke weten. De grote kamer heeft nog glas-in-lood 9-ruits schuiframen. Opvallend zijn de paneeldeuren rondom. Ze vallen ook op in kleur, want Arnold heeft ze weer in de originele staat gebracht. ,,De deuren hadden allemaal platen erover en bij het verwijderen kwamen deze mooie deuren tevoorschijn. Ik heb ook de originele kleur er weer opgezet.” Ook vertelt hij dat bijna alle planken van het plafond met de hand zijn geschaafd. ,,Die planken werden destijds in 1778 met de hand of door een houtzaagmolen gezaagd en hadden dan nog een ruw oppervlak. Om ze glad te maken werden ze met de hand nageschaafd. De schouw was verdwenen, maar ook die heeft hij weer teruggebracht.

(De tekst gaat verder onder de foto)

De oude tegels in de keuken. - Esther Coumans

De grote woonkeuken is in stijl met de rest van het huis. De tegels die in de keuken zijn gebruikt, komen uit het huis zelf. ,,Ze komen uit het vorige pand en ze zijn gedateerd eind zeventiende eeuw.” Arnold en Freke lopen door de woning en laten allemaal grappige details zien in het huis, zoals een bepaald raampje tussen de woonkamer en de keuken, maar ook een ingebouwde kast in de woonkamer. Boven zijn vier slaapkamers en een badkamer. Een van de kamers heeft ook nog een bedstee.

,,Het is hier heel goed uit te houden”, lachen de twee bewoners. ,,In dit huis heb je nooit niks te doen”, gaat Freke verder. Arnold vult aan: ,,Er is altijd wel iets te doen.” De twee zijn zich er wel van bewust dat hun huis aparter is dan de meeste huizen. ,,Soms denken mensen wel dat we het museum zijn. Dan zitten we in de tuin en lopen er ineens mensen bij ons achter. Die wijzen we dan de weg naar het museum De Koperen Knop.” Het cultuurhistorisch erfgoed boek hebben zij met verbazing doorgebladerd. ,,Er zijn wel heel veel mooie huizen hier in het dorp. Daar mogen we trots op zijn”, besluit Freke.